Badanie USG doppler – czym jest?
Ultrasonografia dopplerowska to odmiana badania ultrasonograficznego, której działanie opiera się o zjawisko Dopplera. Polega ono na zmianie częstotliwości odbitej fali akustycznej od ruchomej przeszkody – w tym przypadku stanowią ją krwinki czerwone poruszające się wraz z prądem krwi. Fale ultradźwiękowe emitowane przez głowicę aparatu ultrasonograficznego odbijają się od erytrocytów i powracają do sondy ze zmienioną w stosunku do wyjściowej częstotliwością. Różnica tych częstotliwości pozwala na obrazowanie przepływu krwi w naczyniach na ekranie monitora.
Ultrasonografia pozwala ustalić, czy obrazowana w USG struktura jest naczyniem krwionośnym, a także parametry takie jak obecność, charakter i kierunek przepływu krwi w naczyniu.
Przeszkoda w świetle naczynia lub jego przewężenie prowadzą do zmiany prędkości krwi w tym miejscu. USG Doppler to metoda, która pozwala dodatkowo ocenić charakter unaczynienia danych struktur tkankowych, w tym patologicznych guzów.
Wskazania
Wskazania do wykonania badania obejmują m.in.:
- podejrzenie zwężenia lub niedrożności naczynia,
- objawy sugerujące poszerzenie naczynia (obecność tętniaka),
- podejrzenie zakrzepicy żylnej,
- diagnostykę przewlekłej niewydolności żylnej,
- ocenę układu żylnego przed zabiegami i po nich (ocena efektu pooperacyjnego),
- zaburzenia krążenia w obrębie obwodowych naczyń tętniczych i żylnych,
- objawy kliniczne sugerujące obecność malformacji tętniczo-żylnych,
- diagnostykę obrzęków kończyn dolnych.
W diagnostyce neurologicznej szczególne miejsce zajmuje ultrasonograficzna ocena przepływu w naczyniach zaopatrujących w krew ośrodkowy układ nerwowy, tzn. w tętnicach szyjnych wewnętrznych, tętnicach kręgowych oraz tętnicy podstawnej mózgu.
Wskazania obejmują między innymi
- podejrzenie zwężenia tętnicy szyjnej (w tym jako badanie przesiewowe w kierunku miażdżycy),
- objawy neurologiczne sugerujące niedokrwienie ośrodkowego układu nerwowego z powodu patologicznych zwężeń w tętnicach szyjnych wewnętrznych,
- ocenę grubości kompleksu intima-media (czyli wewnętrznej i środkowej warstwy naczynia), który jest wykładnikiem rozwoju miażdżycy i mówi o ryzyku incydentów sercowo-naczyniowych,
- monitorowanie efektów leczenia inwazyjnego (np. przepływu w tętnicy szyjnej wewnętrznej po zabiegu usunięcia blaszek miażdżycowych),
- podejrzenie zespołu podkradania tętnicy podobojczykowej.
Echokardiografia dopplerowska umożliwia dodatkowo ocenę prędkości przepływu krwi w obrębie serca i dużych naczyń z nim połączonych (aorty, tętnicy płucnej żyły głównej górnej i dolnej oraz tętnic płucnych), uwidocznienie przecieków wewnątrzsercowych oraz stopnia niedomykalności zastawek. Wykonywana jest najczęściej łącznie z badaniem ultrasonograficznym serca, czyli echokardiografią.
Przebieg badania USG doppler
Badanie nie wymaga szczególnego przygotowania ze strony pacjenta. Wykonywane jest w pozycji zależnej od aktualnie obrazowanej struktury. Przed rozpoczęciem badania lekarz nakłada niewielką ilość żelu na powierzchnię skóry, aby poprawić jakość uzyskiwanego obrazu. Następnie przykłada głowicę aparatu do skóry ponad obrazowanym naczyniem i obserwuje przepływ przez naczynie na ekranie monitora.
Korzyści
Badanie USG Doppler jest bezpieczną i nieinwazyjną metodą pozwalającą na diagnostykę wielu patologii w obrębie układu tętniczego, żylnego oraz serca. Badanie jest wolne od działań niepożądanych, dzięki czemu może być powtarzane bez szkody dla zdrowia pacjenta.
