Co dokładnie kryje się za pojęciem „psychologia chudnięcia”? W dużym skrócie to połączenie sił dietetyka, psychologa i osoby z nadwagą lub otyłością, w walce o szczupłą sylwetkę i zdrowy styl życia. Czy nie wystarczy jednak dobrze dobrana dieta, albo skorzystanie z zabiegu bariatrii?
Nie jestem nienormalny, więc po co mi psycholog
Zarówno psycholog, jak i psychiatra wciąż postrzegani są przez wiele osób jako specjaliści od chorób psychicznych i poważnych problemów emocjonalnych. W rzeczywistości osoby te oferują również wsparcie w rozwiązywaniu bardzo różnych życiowych trudności i realizacji życiowych celów. Gdy twój dietetyk zasugeruje, że przydałaby ci się pomoc psychologiczna w procesie odchudzania, w żadnym wypadku nie twierdzi, że jesteś nienormalny. Wiesz dobrze, jak trudno ci wytrzymać bez ulubionej przekąski, słodkiej kawy, czy dziennej porcji słodkości. Wytrwanie w postanowieniach również pozostawia wiele do życzenia i zazwyczaj kończy się porażką.
Dietetyk na podstawie wyników twoich badań, w pierwszej kolejności układa taki program żywieniowy, byś mógł uzupełnić braki składników odżywczych i zrównoważyć ich obecność w organizmie. Następnie dopasowuje rodzaj, wielkość i ilość produktów do spożycia, by osiągnąć ujemny bilans energetyczny, co w praktyce przełoży się na stopniowe zmniejszanie wagi ciała.
To często jednak nie wystarczy. Wizyta w gabinecie dietetyka to jedno, a twoja codzienność to drugie. Musisz sam kontrolować przestrzeganie diety, a to przy nadwadze lub otyłości, może okazać się ponad twoje siły. I właśnie dlatego potrzebujesz wsparcia osoby, która wie, jak ci pomóc.
Terapia poznawczo-behawioralna – co oznacza w praktyce?
Psycholog często pomaga we wprowadzeniu w życie zaleceń dietetyka. Większość naszych codziennych działań opiera się na nawykach. Jedzenie również jest ich pełne i dobrze wiesz, że nie wszystkie służą twojemu zdrowiu, a co dopiero zrzuceniu nadmiaru wagi.
Jedną z najbardziej skutecznych form pomocy psychologicznej jest terapia poznawczo-behawioralna. Opiera się ona na działaniu, pomocy w bieżących trudnościach oraz na pracy własnej poza gabinetem. Nie ma więc mowy o leżeniu na kozetce i zagłębianiu się w przeszłość oraz w podświadome mechanizmy. To wszystko może się pojawić, ale w praktyce i w odniesieniu do problemu odchudzania.
Narzędzia, które otrzymasz od psychologa, pomogą ci w podejmowaniu codziennych wyborów, zmianie niekorzystnych nawyków i budowaniu nowych. Codzienna samoobserwacja, notatki, wykonywanie zadanych zadań między spotkaniami z dietetykiem i psychologiem to działania, które mogą okazać się kluczowe w osiąganiu twoich celów.
Czy nie wystarczy zabieg bariatryczny?
Psychologia chudnięcia związana jest też z bardziej radykalnymi metodami, które pomagają w zrzuceniu nadmiaru kilogramów. Bariatria, bo o niej mowa, wychodzi naprzeciw osobom otyłym i cierpiącym na nadwagę, u których tradycyjne metody odchudzania nie przyniosły spodziewanych rezultatów. Dlatego też wydaje się być idealnym rozwiązaniem dla wszystkich, którzy polegli na polu walki z nadmiarem kilogramów. Mógłbyś pomyśleć, że skoro można zmniejszyć żołądek, to po co dalej torturować się dietami i korzystać z pomocy psychologa.
Im dłuższa jest twoja historia odchudzania i im więcej diet za tobą, tym słabsza jest twoja motywacja i większe zmęczenie całym procesem. W takiej sytuacji sam zabieg bariatryczny może okazać się niewystarczający w utrzymaniu zdrowej wagi ciała. O wiele ważniejszy jest czas po operacji. Choć żołądek jest mniejszy, to wciąż pozostały z tobą stare nawyki i bardzo silne pokusy odstępstwa, od wyznaczonego przez dietetyka programu żywieniowego.
Psychologia chudnięcia – gdy nie chodzi tylko o jedzenie
Jeśli cierpisz na otyłość lub nadwagę, może się okazać, że w pewnym momencie przestałeś jeść tylko po to, by zaspokoić swój głód fizyczny. Robisz to, by poprawić sobie samopoczucie, które z powodu otyłości nie należy do najlepszych. Jedzenie może też być formą ucieczki od problemów i sytuacji, z którymi sobie nie radzisz albo metodą na złagodzenie stresu. Bywa, że nagradzasz w ten sposób siebie za długi okres wyrzeczeń związanych z jedzeniem.
Oznacza to, że w większości sytuacji kierujesz się bardziej lub mniej uświadomionymi emocjami, a nie fizycznym odczuciem głodu. Psycholog może ci pomóc w dokonywaniu bardziej świadomych wyborów i odkryciu innych sposobów na zaspokajanie emocjonalnego głodu, czy też radzenie sobie z trudnościami. Dzięki temu stopniowo przestaniesz sięgać po jedzenie za każdym razem, gdy tylko poczujesz się niekomfortowo.
Nie tylko problemy emocjonalne mogą prowadzić do otyłości i nadwagi. Również trudności w kontrolowaniu się w trakcie czynności, które skupiają na sobie twoją uwagę. To może być oglądanie telewizji, przeglądanie internetu, czytanie książki, czy nawet bardzo stresująca praca. Tu również niezbędna może okazać się pomoc psychologa.
Jak widzisz psychologia chudnięcia mieści w sobie wiele zagadnień i wątków związanych ze zdrowym trybem życia. Teraz już jednak wiesz, dlaczego często pomoc samego dietetyka może okazać się niewystarczająca. Nie oznacza to jednak, że cierpisz na problemy psychiczne. W tym przypadku potrzebujesz wsparcia na drodze do zmiany nawyków związanych z żywieniem i dotychczasowym stylem życia.
