Wady wymowy u dzieci mogą wynikać z wielu przyczyn i zwykle trudno w pierwszej chwili je określić oraz postawić jednoznaczną diagnozę. Kogo więc poprosić o pomoc jako pierwszego? Czy ma to być logopeda, laryngolog, foniatra, czy może ortodonta?
Jak przejawiają się wady wymowy u dzieci?
Rozwój mowy u zdrowego dziecka, kończy się między 5. a 6. rokiem życia. W tym czasie, powinieneś zwracać szczególną uwagę zarówno na jego przebieg, jak i na rozwój samego aparatu mowy.
Najczęstsze zaburzenia mowy
Jeśli spędzasz z dzieckiem odpowiednią ilość czasu, nie powinieneś mieć problemu z zauważeniem zaburzeń mowy. Nietypowy sposób mówienia z pewnością zwróci twoją uwagę i jeśli uznasz, że odbiega on od normy, powinieneś zgłosić się do specjalisty.
Wśród zaburzeń mowy, do najczęściej spotykanych należą:
- seplenienie międzyzębowe – w trakcie wymawiania zgłosek s, z, c, dz, dziecko wsuwa język między przednie zęby,
- bezdźwięczność – miejsce głoski dźwięcznej zajmuje bezdźwięczna, jak ma to miejsce w przypadku słowa bada – pata,
- rotacyzm – głoska r zastępowana jest głoską j lub l, np rower – jowej, lowel,
- seplenienie proste – w takim przypadku głoski sz, ż, cz, dż zastępowane są głoskami s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź, jak w wyrazie czapka – capka,ćapka.
Nieprawidłowa budowa anatomiczna
Pomoc specjalisty może okazać się niezbędna, jeśli u swojego dziecka zauważyłeś nieprawidłowości w budowie anatomicznej. To również może wpływać na problemy z prawidłowym wymawianiem słów i budowaniem zdań. Pierwsze informacje z tym związane otrzymałeś tuż po urodzeniu dziecka. Mowa tu o prawidłowym ssaniu, połykaniu i oddychaniu.
Do innych należą:
- anomalie zębowe,
- wady zgryzu,
- nieprawidłowa budowa języka,
- upośledzenie słuchu fizycznego.
Wady wymowy u dzieci – do kogo zwrócić o pomoc?
Jako pierwszy na myśl przychodzi zwykle logopeda i to do niego powinieneś zgłosić się, gdy zauważysz wspomniane wyżej problemy z mówieniem u swojego dziecka. Nie oznacza to jednak, że to jedyny specjalista, z którym przyjdzie ci współpracować w trakcie terapii lub leczenia.
Zdarzyć się może, że logopeda nie będzie w stanie postawić jednoznacznej diagnozy bez wyników dodatkowych badań. A te często wykonują przedstawiciele innych specjalizacji medycznych. Są wśród nich laryngolog, audiolog, foniatra i ortodonta, którzy zajmują się budową i funkcjonowaniem aparatu mowy.
Może się jednak zdarzyć, że wady wymowy u dzieci związane są z ich rozwojem psychicznym i umysłowym. Wówczas z pomocą przychodzi psychiatra dziecięcy, psycholog, neurolog lub pedagog.
Jako przykład może posłużyć współpraca logopedy z psychologiem w pracy z dziećmi jąkającymi się, co daje dużo lepsze i bardziej widoczne efekty.
Tak naprawdę, nie jest najważniejsze kogo jako pierwszego poprosisz o pomoc dla swojego dziecka. Istotne jest byś zrobił to jak najszybciej. Obserwuj bacznie swoją pociechę i zwracaj uwagę na mniejsze lub większe problemy zarówno z mową, jak i innymi umiejętnościami, które kształtują się w pierwszych latach jego życia. Gdy wychwycisz je odpowiednio wcześnie, zwiększysz szansę na szybkie skorygowanie danej wady i zdrowy rozwój dziecka w kolejnych latach jego życia.
