Twoja stopa, choć nie należy do największych części ciała, to potrafi przenieść obciążenia, które wielokrotnie przekraczają wagę twojego ciała. Niestety, jak każdy organ, tak i ona nie jest niezniszczalna. Kontuzje stopy mogą przytrafić się zarówno osobom, które na co dzień prowadzą raczej statyczny tryb życia, jak i zawodowo uprawiającym sport.
Oto najczęstsze dolegliwości, jakie mogą dotknąć twoją stopę.
Mechaniczne kontuzje stopy
Ból stopy nasilający się przy poruszaniu palcami, obrzęk, zasinienie palców to tylko niektóre z objawów, które towarzyszą złamaniu kości. Urazy stopy mogą obejmować kości śródstopia, palców i pięty oraz kości nasady goleni. Każdy z nich bardzo utrudnia poruszanie się i codzienną aktywność.
Złamania
Ze względu na miejsce, w którym doszło do złamania, możesz doznać złamania kości:
- piętowej – zwykle spowodowane jest uderzeniem lub upadkiem z wysokości, kiedy to uszkodzony zostaje guz piętowy lub miejsce na wysokości stawu skokowo-piętowego. Uraz tego rodzaju rozpoznasz po siniaku na spodzie stopy, opuchniętej i obrzękniętej pięcie oraz ogromnym bólu.
- skokowej – zwykle dochodzi do niej w chwili upadku podczas jazdy motorem lub rowerem, a złamanie może obejmować część trzonową, szyjkową lub wyrostek tylny.
- śródstopia – stłuczenia, urazy mechaniczne oraz uderzenia to najczęstsze przyczyny złamania kości śródstopia. Kiedy ich doznasz, uniemożliwią ci chodzenie oraz spowodują ból oraz obrzęk w obrębie stopy. Jednym z rodzajów jest zmęczeniowe złamanie, powstałe na skutek długotrwałych przeciążeń i sumowania się kolejnych złamań pojedynczych belek kostnych. Musisz na nie uważać, jeśli biegasz na długich dystansach.
- goleni – to całe spektrum urazów, zaliczanych do urazów skrętnych, które wymagają leczenia operacyjnego. Mogą przybrać postać łagodną w formie złamania pojedynczej kostki przyśrodkowej lub bocznej, jak również ciężkich i skomplikowanych urazów trójkostkowych, połączonych z uszkodzeniem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego.
Skręcenia i zerwania
Tego rodzaju kontuzje stopy również mogą na długo wyłączyć cię z aktywności zawodowej i sportowej oraz utrudnić codzienne funkcjonowanie. Oto najczęstsze z nich:
- zerwanie ścięgna Achillesa – zwykle pojawia się niespodziewanie, ponieważ zmiany zapalno-zwyrodnieniowe, które stoją u jego źródła, często przebiegają bezobjawowo. Zerwanie ścięgna Achillesa to pierwszy, bardzo poważny objaw, zwykle wymagający leczenia operacyjnego.
- skręcenie stawu skokowego – może obejmować zarówno naciągnięcia, jak i częściowe oraz całkowite zerwanie struktury włókien. Do najczęstszych przyczyn należą ruchy, które przekraczają normalny zakres stawu skokowego i podskokowego. W ich efekcie dochodzi do uszkodzenia torebki stawowej i więzadeł stabilizujących staw.
- skręcenie stopy – choć uraz ten dotyczy stawów stopy, tu również może dojść do uszkodzenia torebki stawowej i więzadeł, a ty odczujesz to w postaci bólu, obrzęku i stanu zapalnego stopy. Niestety na tym nie koniec, ponieważ w skrajnych przypadkach możesz doprowadzić do złamania kości śródstopia lub uszkodzenia stawu Lisfranca.
- uszkodzenie ścięgien strzałkowych – niezbyt częste, ale bywa, że wymaga leczenia operacyjnego. Dochodzi do niego zarówno w wyniku pojedynczego, jak i wielu powtarzających się obciążeń. Uszkodzenie ścięgien strzałkowych może przyczynić się do rozerwania ścięgna, uszkodzenia troczka ścięgien strzałkowych, stanu zapalnego w obrębie ścięgna i jego pochewki oraz do podłużnych pęknięć.
Kontuzje stopy – niestabilność i stany zapalne
Wydawać by się mogło, że stopa nie jest aż tak skomplikowanym narządem, by dochodziło w niej do aż tak wielu urazów, a jednak. Kontuzje stopy mogą wynikać z jednorazowych mechanicznych uszkodzeń, jak i być wynikiem rozłożonych w czasie mikrourazów, których nie jesteś świadom. Dlatego właśnie tak ważne jest zwracanie uwagi na sygnały wysyłane przez twoje stopy. Nie lekceważ ich. W razie wątpliwości, o wiele lepszym rozwiązaniem jest konsultacja ortopedyczna, niż czekanie, aż objawy samoczynnie ustąpią.
Prócz wspomnianych wcześniej mechanicznych urazów stopy, w obrębie tej części ciała może też dojść do:
- przewlekłej niestabilności stawu skokowego – to zaburzenia biomechaniki, która objawia się obrzękiem, bólem i skłonnością do skręceń. To one są główną przyczyną rozciągnięcia więzadeł stabilizujących staw skokowy, które powodują jego niestabilność.
- zapalenia ścięgna Achillesa – choć to najsilniejsze ścięgno w twoim ciele i jest przyzwyczajone do dużych obciążeń, to jeśli narazisz go na wiele z nich, możesz doprowadzić w końcu do pojawienia się w jego obrębie zmian zapalnych. Jednym z objawów jest narastający ból odcinka o długości ok. 5 cm od strony łydki.
- zapalenia rozcięgna podeszwowego – najczęściej dotyka biegaczy, którzy z jednej strony zapominają o dobrej rozgrzewce w postaci rozciągnięcia mięśni łydek, a z drugiej zbyt intensywnie trenują oraz biegają po nierównym terenie. W wyniku wielu mikrourazów dochodzi do mikropęknięć w miejscu przyczepu rozcięgna do pięty. Te zaś z czasem wywołują stan zapalny. Jeśli zależy ci na ciągłości w uprawianym sporcie, zrób wszystko, by nie dopuścić do tego rodzaju kontuzji. Ze względu na powolny proces gojenia, często przechodzi ona bowiem w stan przewlekły.
Profilaktyka przede wszystkim
Bardzo możliwe, iż prowadząc aktywny tryb życia doświadczyłeś już urazu uda, czy mięśni łydki, a mimo to udawało ci się dokończyć bieg czy dotrzeć do celu podróży. Kiedy jednak boli stopa lub kostka, musisz przystanąć i coś z tym zrobić. Trudno zlekceważyć ból, obrzęk czy inne dolegliwości wywoływane przez urazy stopy.
Pamiętaj, że jak zwykle w przypadku narządu ruchu, najważniejsza jest profilaktyka. Szczególnie, gdy prowadzić aktywny tryb życia i trudno ci znaleźć czas na właściwą regenerację tej wyjątkowo ważnej części twojego ciała.
