Picie alkoholu w dużych ilościach przez wiele lat, to problem dotyczący wielu ludzi na całym świecie, niezależnie od płci, kultury i wieku. Dlatego też można w tym przypadku mówić o globalnym problemie zdrowotnym. W przypadku nadmiernego spożywania alkoholu, do największych uszkodzeń dochodzi w wątrobie. To ona jest bowiem głównym miejscem metabolizmu etanolu.
Co dokładnie dzieje się z wątrobą alkoholika i na jakie choroby alkoholowe wątroby może on zapaść?
Etapy zmian zachodzących w wątrobie alkoholika
Zmiany spowodowane nadmiernym spożywaniem alkoholu są poważne i rozległe. Do najbardziej charakterystycznych należą:
Stłuszczenie wątroby
Objawy mogą mieć różny stopień nasilenia. W podstawowej formie lipidy gromadzą się w postaci kropli tłuszczu wypełniających komórkę. Jeśli w dalszym ciągu do organizmu dostarczane będą duże ilości alkoholu, zmiany obejmą całość miąższu wątroby i powodować będą tworzenie się ziarniaków tłuszczowych. Może w takiej sytuacji dojść do pękania komórek z powodu przeładowania tłuszczem.
Zapalenie wątroby
Na tym etapie alkoholik może cofnąć zmiany w wątrobie, ale musi w tym celu całkowicie zaprzestać picia. To stadium zmian charakteryzuje się różnym stopniem nasilenia stłuszczenia, stanem zapalnym, zwyrodnieniem „balonowatym” i rozwojem zwłóknienia. W trakcie tego ostatniego dochodzi do nadmiernego odkładania się białek macierzy zewnątrzkomórkowej.
Marskość wątroby
Zmiany są tak rozległe, że mogą prowadzić do wielu powikłań. Przez duże natężenie włóknienia, dochodzi do całkowitego zatarcia struktury anatomicznej narządu. Miejsce zrazików wątrobowych, zajmują guzki regeneracyjne, czyli skupiska wątrobowe, które otoczone są przez gęste pasma tkanki łącznej. Skutkiem niedokrwienia jest martwica komórek wątrobowych i jawne kliniczne zaburzenia wątroby
Objawy, które mogą wskazywać na alkoholowe choroby wątroby
Zanim dojdzie do powikłań, poza dyskomfortem w jamie brzusznej, stłuszczeniu wątroby nie towarzyszą żadne objawy. Co innego w przypadku zapalenia wątroby, przy której zdarza się czas bezobjawowy, ale jeśli te się pojawią, będą bardzo poważne. Należy do nich między innymi żółtaczka, wodobrzusze, gorączka, obrzęki oraz objawy niewydolności.
W najbardziej zaawansowanym stadium zmian chorobowych, jakim jest marskość wątroby, w momencie przejścia z zaawansowanego stanu zapalnego, do wspomnianych już objawów dochodzą też:
- żylaki przełyku,
- zaburzenia koncentracji,
- upośledzenia świadomości,
- zaburzenia rytmu snu i czuwania.
Charakterystycznym objawem marskości wątroby jest pojawienie się u mężczyzn, kobiecych cech płciowych oraz hipogonadyzm.
Przyczyny alkoholowego uszkodzenia wątroby
Choć nie są w pełni znane, to wiele można się dowiedzieć z samego procesu usuwania alkoholu z organizmu, czym zajmuje się głównie wątroba. By mogła to zrobić, utlenia alkohol etylowy do aldehydu i kwasu octowego. Powoduje to zaburzenie zarówno równowagi procesów utleniania i redukcji w komórce jak i tej zachodzącej między działaniem wolnych rodników tlenowych a działaniem mechanizmów odpowiedzialnych za ich usuwanie.
Tempo zmian chorobowych, zależy od wielu czynników, w tym od uwarunkowań genetycznych, płci, przynależności etnicznej i wieku.
Na rozwój marskości bardziej narażone są kobiety, co spowodowane jest przez różnice w sposobie przyswajania i rozkładania alkoholu przez ich organizm. W żołądku kobiety, mniej jest enzymów biorących udział w alkoholowej dehydrogenazie, przez co rozkładają alkohol wolniej. To sprawia, że ich wątroba przez dłuższy niż u mężczyzn czas, narażona jest na wyższe stężenie alkoholu. Nie bez znaczenia jest też częstotliwość spożywania alkoholu, wielkość wątroby oraz stężenie estrogenu.
Czy choroby alkoholowe wątroby są uleczalne?
W każdym stadium zmian wątrobowych, należy zaprzestać spożywania alkoholu. Tylko całkowita abstynencja daje szansę na poprawę stanu zdrowia. Tak jest szczególnie w przypadku alkoholowego stłuszczenia wątroby oraz łagodnego i umiarkowanego zapalenia wątroby.
Gorzej jest, gdy dojdzie do marskości wątroby. Wówczas zmiany są na tyle duże, że nie da się ich odwrócić, a jedynie spowolnić ich rozwój. Dlatego leczenie polega na utrzymaniu pacjenta w abstynencji, zapobieganiu nasilenia się włóknienia oraz zapobieganiu powikłaniom. Gdy nie przynosi ono spodziewanych efektów, lekarz może zdecydować o przeszczepie wątroby.
