Uczucie pieczenia w klatce piersiowej lub gardle, gorzki lub kwaśny smak w ustach, to najczęstsze objawy zgagi. Jeśli choć raz w życiu ich doświadczyłeś, dobrze wiesz, jak są nieprzyjemne. Na szczęście zwykle szybko mijają i w większości przypadków nie wymagają konsultacji lekarskiej. Jeśli jednak dolegliwość ta pojawia się u ciebie dość często, powinieneś poznać też przyczyny zgagi. Mogą one bowiem wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne i wymagać leczenia.
Zgaga – skąd się bierze pieczenie i gorzki smak w ustach
W twoim żołądku panują specyficzne warunki, przystosowane do trawienia spożywanych przez ciebie pokarmów. Silne kwasowe pH to efekt obecności kwasu solnego oraz enzymów, które są konieczne w procesie trawienia.
Po spożyciu pokarmu, droga powrotna zostaje odcięta przez dolny zwieracz przełyku i dzięki temu treść pokarmowa oraz kwasy z żołądka nie przedostają się do przełyku. Jeśli jednak praca zwieracza zostanie zaburzona, dochodzi do refluksu żołądkowo-przełykowego, a w konsekwencji do zgagi.
Gdy treść pokarmowa cofa się do przełyku, uszkadza wyścielający go nabłonek i doprowadza do miejscowego stanu zapalnego.
Zgaga – przyczyny
Gdy zastanawiasz się nad przyczynami męczącej cię zgagi, powinieneś rozdzielić je na źródło oraz elementy nasilające objawy i jednocześnie zaostrzające negatywne skutki.
Jak już wiesz, za cofanie się treści pokarmowej i kwasów żołądkowych, w głównej mierze odpowiada dysfunkcja dolnego zwieracza przełyku, co jest głównym objawem refluksu żołądkowo-przełykowego.
Do jego rozwoju mogą przyczynić się nie tylko wady rozwojowe, ale też:
- cukrzyca,
- twardzina,
- niektóre zaburzenia hormonalne,
- przewlekłe nadużywanie alkoholu i związane z tym choroby.
To nie wszystko, bowiem do powstania refluksu mogą też doprowadzić przyjmowane przez ciebie leki przy nadciśnieniu tętniczym, chorobach płuc, chorobie niedokrwiennej serca, czy też doustne środki antykoncepcyjne.
Sprzyjającą refluksowi jest również przepuklina rozworu przełykowego. Obecność górnej części żołądka w klatce piersiowej powyżej przepony sprawia, że pozostający tu sok żołądkowy ułatwia cofanie się treści pokarmowych do przełyku.
Grupa ryzyka
Pewne przyczyny mogą cię kwalifikować do grupy ryzyka, do której należą osoby:
- po resekcji żołądka,
- z przepukliną rozworu przełykowego,
- z nacieczeniem rozrostowym żołądka,
- cierpiące na:
- chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy,
- niestrawność,
- zaburzenia psychonerwicowe,
- płci żeńskiej będące w ciąży,
- z chorobami dróg żółciowych,
- zażywające na czczo antybiotyki oraz leki zawierające kwas acetylosalicylowy,
- narażone na duży stres przez długi okres czasu,
- palące papierosy.
Zgaga w ciąży
Zgaga może się również pojawiać jako jedna z dolegliwości towarzyszących kobiecie w okresie ciąży. Jedną z przyczyn tego jest fakt, iż w brzuchu jest mniej miejsca, przez co zmniejsza się pojemność żołądka. Za tego typu zmiany odpowiada powiększająca się w czasie ciąży macica. Powoduje ona nie tylko przemieszczenie się pozostałych narządów, ale też wzrost ciśnienia w jamie brzusznej.
Na szczęście zgaga w ciąży to element przejściowy i po rozwiązaniu najczęściej samoistnie zanika.
Czego unikać przy zgadze?
Skłonność do zgagi to jedno, a narażanie się na jej częste i negatywne w skutkach działanie to drugie. Dlatego powinieneś unikać:
- tłustych i smażonych potraw,
- kwaśnych soków, w tym soku pomarańczowego,
- alkoholu, który powoduje rozluźnienie zwieracza przełyku,
- kwaśnej żywności,
- posiłków spożywanych w dużych porcjach,
- kawy i czekolady,
- musztardy i pikantnych potraw.
W twoim przypadku do zgagi mogą przyczynić się też inne produkty. By odkryć od czego jest zgaga, powinieneś prowadzać dziennik, w którym zapisywać będziesz rodzaje żywności wywołującej zgagę. Tym samym łatwiej ci będzie je wyeliminować ze swojej diety lub ograniczyć ich spożywanie do minimum.
Gdy już znasz przyczyny zgagi oraz czego powinieneś unikać, przyda ci się też wiedza na temat tego, co robić, by zmniejszyć ryzyko jej pojawienia się.
Jeśli chcesz zapobiec zgadze:
- stosuj dobrze dobraną dietę (możesz skorzystać z pomocy dietetyka),
- kilkanaście minut przed posiłkiem napij się niegazowanej wody,
- zadbaj o utrzymanie prawidłowej wagi ciała,
- stosuj naturalne, w tym ziołowe środki, które ułatwiają trawienie i wspomagają przemianę materii,
- w ramach posiłków jedz mniejsze porcje, ale częściej,
- jeśli masz taką możliwość, połóż się na chwilę po posiłku na lewym boku,
- wybieraj luźniejsze ubrania, które nie uciskają brzucha w trakcie posiłku,
- podnieś wezgłowie łóżka o ok. 15 cm, dzięki czemu unikniesz cofania się soku żołądkowego do przełyku,
- po konsultacji z dietetykiem lub lekarzem włącz do codziennej diety suplementację, które wspierać będzie przemianę materii i zapobiegać dolegliwościom związanym ze zgagą.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Zgaga może być objawem poważnych schorzeń, dlatego w nagłych przypadkach nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Powinieneś to zrobić, jeśli poczułeś silny ucisk lub ból w klatce piersiowej w połączeniu z bólem ramienia lub szczęki oraz trudnościami w oddychaniu. Mogą to być oznaki zawału serca.
Poza tym, na wizytę do lekarza umów się, jeśli:
- zgaga nie ustępuje mimo stosowania leków dostępnych bez recepty,
- masz zgagę częściej niż dwa razy w tygodniu,
- masz słaby apetyt lub trudności z jedzeniem co powoduje utratę wagi,
- cierpisz z powodu trudności z połykaniem pokarmów.
Im wcześniej lekarz zdiagnozuje właściwe przyczyny zgagi, tym mniejsze szkody spowoduje ona w twoim przełyku i wcześniej rozpoczniesz leczenie, gdyby okazało się, że źródłem jest poważna choroba.
Jak leczyć zgagę?
Jeśli doświadczasz zgagi sporadycznie i zwykle związane to jest z okresem świąt czy rodzinnych uroczystości, możesz korzystać z dostępnych w aptece preparatów. Blokują one produkcję kwasu żołądkowego i wspierają proces trawienia. Lekarz może ci też przepisać leki zobojętniające kwaśną treść żołądkową, dlatego warto umówić się na konsultację w tej sprawie. Przy okazji wykluczy on przeciwwskazania i tym samym zmniejszy ryzyko nieprzewidzianych dolegliwości po zażyciu leku.
Ogólnie dostępne preparaty, które możesz stosować w celu zapobiegania zgadze lub w przypadku jej pojawienia się, sprawiają, że błona śluzowa przełyku, żołądka i dwunastnicy zostaje powleczona warstwą ochronną. Dzięki temu nie dostaje się do niej kwas żołądkowy. Tabletki mogą też redukować gazy, które gromadzą się w żołądku oraz zmniejszają uczucie pełności.
Jak wspomnieliśmy, dobrą decyzją jest skorzystanie z porady lekarskiej. Dowiesz się przy okazji, przez ile dni masz zażywać dany preparat. Niektóre z nich powinno się bowiem przyjmować przez dłuższy okres, na przykład całe opakowanie, by przyniosły zamierzony efekt. Z lekarzem powinieneś się spotkać również w sytuacji, gdyby pojawiły się jakiekolwiek niepokojące objawy związane zarówno ze zgagą, jak i przyjmowanymi preparatami.
Tak zwane tabletki na zgagę, które zmniejszają produkcję kwasu solnego w żołądku nie powinny być stosowane przez dłuższy okres. Szczególnie, gdy zawierają one inhibitory pompy protonowej, co może negatywnie wpływać na florę bakteryjną układu pokarmowego. O wiele lepsze efekty daje leczenie przyczynowe, którego tego rodzaju preparaty nie zapewniają.
W przypadku, gdy zgaga jest jednym z objawów poważnych chorób, niezbędnym jest zastosowanie indywidualnie dobranych metod leczenia. Dlatego w sytuacji, gdy zgaga towarzyszy ci od dłuższego czasu, nie lekceważ jej. Umów się na wizytę do gastrologa, który przeprowadzi wywiad medyczny i zleci przeprowadzenie niezbędnych badań. Im wcześniej pozna przyczynę zgagi, tym szybciej będzie mógł rozpocząć leczenie schorzenia, które ją wywołuje.
