Najczęściej występujące choroby odbytu

Choroby odbytnicy mogą dotknąć każdego człowieka, niezależnie od płci i wieku. Mimo iż problemy z odbytem mogą wywoływać uczucie wstydu i zniechęcać do wizyty u proktologa, nie powinieneś się tym kierować. Im wcześniej bowiem choroba zostanie wykryta i rozpocznie się proces leczenia, tym większe szanse na szybki i całkowity powrót do zdrowia.

Choroby odbytnicy i zmiany okolicy odbytu

Do bardziej lub mniej znanych chorób odbytnicy należą: hemoroidy, grzybice, szczeliny, przetoki, krwawienia, ropień odbytu, choroba Crohna, uchyłkowatość esicy, wypadanie odbytnicy, nietrzymanie stolca, kłykciny kończyste, zespół dźwigaczy odbytu, kokcygodynia, napadowy ból odbytu, rak odbytu.

Znajomość objawów zwiększy twoją czujność i pomoże zwrócić uwagę na zmiany, które w innym przypadku mógłbyś uznać za nieistotne. Skuteczną profilaktyką zdrowotną, która pomaga wykryć zmiany w okolicy odbytu, są kontrolne badania okresowe, z których warto systematycznie korzystać.

Szczeliny i przetoki

Wąskie pęknięcie błony śluzowej kanału odbytu powstaje zwykle w wyniku zaparć, urazu mechanicznego lub stosunków analnych. Szczelinie odbytu, bo o niej mowa, towarzyszy zwykle ból (szczególnie podczas defekacji) oraz pieczenie odbytu. Goi się sama, ale trzeba jej w tym pomóc, unikając podrażnienia chorobowo zmienionego miejsca, stosując tak zwaną dietę bogatowłóknikową, w ramach której należy spożywać pokarmy zawierające dużo błonnika i substancji balastowych oraz dbać o picie odpowiedniej ilości płynów.

W przypadku przetoki odbytu, objawy są podobne do tych, występujących przy szczelinie, ale dochodzi tu wyciek ropny o przykrym zapachu. Nie ustępują same, lecz wymagają operacji proktologicznej, a cały proces leczenia trwa około 9 tygodni.

Grzybica odbytu

Charakteryzującą się świądem grzybicę odbytu, w początkowym stadium zaawansowania, można leczyć samodzielnie. Gdy jednak ból się nasili, należy udać się do lekarza. Dolegliwościom bólowym zwykle towarzyszy pieczenie odbytu oraz wiecznie mokra śluzówka.

W ramach domowych metod leczenia, ważne są te, skupione wokół higieny. Należy wiele razy w ciągu dnia myć ręce, a okolice odbytu rano, wieczorem oraz po każdym wypróżnieniu. Ważna jest odpowiednia dieta, by stolec był miękki, nie powodując nadmiernego parcia. By zmniejszyć świąd, można stosować maści z mentolem.

Jeśli objawy nie ustąpią, należy skorzystać z pomocy lekarza. Zwykle u chorych na grzybicę odbytu, stosuje się doustne antybiotyki przeciwgrzybiczne.

Hemoroidy

To jedna z najczęściej spotykanych chorób odbytów, z którymi zmaga się co drugi mieszkaniec naszego kraju. Hermoroidy, to ważny element struktury odbytu. Wypełnione krwią, uszczelniają kanał odbytu i wraz ze zwieraczami, kontrolują wydalanie. Problem pojawia się wówczas, gdy dojdzie do zaburzenia w ich prawidłowym działaniu.

Leczenie hemoroidów – domowe sposoby

Domowe sposoby sprawdzają się szczególnie w początkowym stadium choroby żylaków odbytu. Do najbardziej znanych i stosowanych, należą:

• nasiadówki, czyli ziołowe kąpiele w letniej wodzie,
• okłady z kostek lodu, które po owinięciu w chusteczkę, należy przykładać do bolących miejsc,
• okład z działającej przeciwzapalnie, wilgotnej torebki herbaty,
• przemywanie wacikiem nasączonym wyciągiem z kory dębu, rumianku lub aloesu,
• odpowiednia dieta, bogata w błonnik,
• ruch i zminimalizowanie czasu spędzanego w pozycji siedzącej.

Farmakologiczne i chirurgiczne leczenie hemoroidów

Żylaki można leczyć chirurgicznie przez ich wycięcie i zamknięcie naczynia doprowadzającego krew. Poza tym, dostępne są metody nieoperacyjne: fotokoagulacja, krioterapia, skleroterapia. Należy pamiętać, że dostępne w aptekach maści, czopki lub kremy na hemoroidy, nie zastąpią wizyty u lekarza.

Wypadanie odbytnicy

Tego rodzaju problemy z odbytem zwykle są domeną osób starszych, choć zdarzają się również u kobiet, które mają za sobą kilka porodów. Poza tym cierpią na nie osoby z przewlekłymi zaparciami. Wypadanie odbytnicy to sytuacja, w której błona śluzowa odbytu znajduje się poza kanałem odbytu.

W początkowej fazie rozwoju tego schorzenia, do wypadnięcia odbytnicy może dojść w trakcie wypróżniania. Z czasem jednak może je spowodować kichnięcie, kaszel, parcie na stolec albo może do niego dojść całkiem bezwiednie, choćby w trakcie chodzenia.

Jeśli cierpisz na wypadanie odbytnicy, możesz doświadczać przy tym dolegliwości bólowych, pieczenia i świądu odbytu, krwawienia i wycieku wydzieliny śluzowej. U niektórych osób dodatkowym problemem jest też nietrzymanie moczu oraz kału.

Gdy śluzówka odbytu znajduje się poza jej naturalnym środowiskiem, narażona jest na działanie czynników zewnętrznych. To zaś może prowadzić do stanów zapalnych w jej obrębie, dlatego niezbędna jest pomoc medyczna. Nie tylko ze względu na duży dyskomfort i dolegliwości bólowe, ale przede wszystkim na swoje zdrowie powinieneś skonsultować się z lekarzem, który ustali plan leczenia.

Kłykciny kończyste

Zmiany okolicy odbytu mogą też przybrać postać brodawek płciowych, czyli kłykcin kończystych. Występują one też w obrębie narządów płciowych i na błonach śluzowych jamy ustnej. Swoim wyglądem w zaawansowanym stadium przypominają kalafiorowate wykwity. Wcześniej możesz je dostrzec jako małe grudki w kolorze różowym lub czerwonym, przypominające brodawki o powierzchni 1-5 mm.

Zwykle nie powodują odczuwalnych objawów, ale może im towarzyszyć świąd, sączenie i nieprzyjemny zapach. Nieleczone mogą powodować dyskomfort i negatywnie wpływać na aktywność seksualną oraz obniżać jakość życia. Choć kłykciny kończyste są łagodne i nie należą do zmian nowotworowych, to mogą w ich obrębie rozwijać się i współistnieć zmiany przednowotworowe oraz złośliwe. Kłykciny kończyste zwiększają też ryzyko rozwoju raka kolczystokomórkowego skóry.

Zespół dźwigaczy odbytu

Ten problem z odbytem, w przeciwieństwie do wspomnianych wcześniej, nie jest związany z fizycznymi zmianami w obrębie odbytu. To przewlekły zespół bólowy w okolicy odbytu, który jest zaburzeniem czynnościowym. Wywołuje go objawiające się bólem napięcie mięśnia zwanego dźwigaczem odbytu, który jest częścią przepony miednicy. Gdy się kurczy, ściany odbytnicy zbliżają się do siebie. Jeśli wszystko działa prawidłowo, czynność ta nie powoduje żadnego dyskomfortu, ale jest naturalnym zjawiskiem fizjologicznym.

Zespół dźwigaczy odbytu możesz rozpoznać po bólu w górnej części odbytnicy, promieniującym do pośladka, ud i krzyżowej części kręgosłupa. Możesz mieć wrażenie, jakby w twoim odbycie znajdowała się piłka. Ból, który temu towarzyszy zwykle trwa około 20 minut i nasila się w pozycji siedzącej. Może mu też towarzyszyć czynnościowe nietrzymanie stolca, zaparcia oraz dyskomfort w okolicy odbytu.

Rak odbytu

Choć plasuje się na drugim miejscu jako jedna z głównych przyczyn śmiertelności, rak odbyt jest bardzo groźną chorobą, która wymaga jak najszybszej interwencji medycznej. Niestety ze względu na zbyt późne diagnozowanie, nierzadko okazuje się śmiertelny.
Rak odbytu to złośliwe guzy naciekające miejscowo na okoliczne naczynia limfatyczne i krwionośne. Może dawać przerzuty do węzłów chłonnych okołoodbytniczych.

Objawem, który powinien cię skłonić do wizyty u lekarza, jest krwawienie z odbytu (świeża krew, która równie dobrze może być objawem hemoroidów). Do innych oznak problemów zdrowotnych w tym obszarze twojego ciała należą:

• świąd odbytu,
• bolesne parcie,
• powiększenie węzłów chłonnych pachwinowych,
• śluz z domieszką krwi,
• wyczuwalny pod palcem guz.

Podobnie jak inne problemy z odbytem, tak i wspomniane tu objawy powinieneś skonsultować z lekarzem, który po przeprowadzeniu badań wykluczy bądź potwierdzi zmiany rakowe. Ważny jest czas, który bardzo często jest kluczowy w leczeniu nowotworów. Zwłaszcza tych, które przez długi czas rozwijają się w sposób niezauważalny. Pomocne w ich wykrywaniu mogą się okazać profilaktyczne badania kolonoskopowe.