Leczenie zeza u dzieci nie powinno być odkładane i lekceważone, jeśli tylko pojawią się pierwsze objawy. I choć wielu rodziców jest przekonanych, że uciekające oczko malucha to normalne i wkrótce minie, to w rzeczywistości problem może być dużo poważniejszy. Dlatego tak ważne jest obserwowanie rozwoju wzroku u dziecka i konsultowanie wszelkich zauważonych nieprawidłowości z lekarzem. Im wcześniej zez zostanie zdiagnozowany, tym szybciej lekarz będzie mógł rozpocząć leczenie, które przywróci w oku dziecka prawidłowe widzenie.
Co to jest zez?
Zez jest schorzeniem, które polega na nierównoległym ustawieniu gałek ocznych. Problem nie jest jedynie kwestią estetyczną, ponieważ zazwyczaj towarzyszą mu także różne zaburzenia widzenia, jednoocznego bądź obuocznego.
Ze względu na kierunek, w którym odchyla się oko, zez może występować w postaci:
- zbieżnej — oko ucieka w kierunku nosa,
- rozbieżnej — oko ucieka w kierunku skroni,
- ku górze,
- ku dołowi,
- skośnej.
Inny podział dotyczy zakresu tego schorzenia. Wówczas mówimy o zezie:
- jednostronnym — zez dotyczy tylko jednego oka,
- naprzemienny — zez dotyczy na zmianę jednego i drugiego oka.
Okulista może też zdiagnozować u dziecka zez pozorny, wynikający z nietypowej budowy twarzy. Polega ona na tym, że nasada nosa jest szersza i bardziej płaska, niż zwykle ma to miejsce. Wówczas w połączeniu z pionowym fałdem skórnym, który pokrywa przynosowe kąty oka, pojawia się wrażenie zezowania. Nie musisz się jednak martwić, ponieważ leczenie zeza u dziecka w takim przypadku nie jest konieczne. Niemniej jednak powinieneś skonsultować to z lekarzem, by wykluczyć inne zaburzenia związane z widzeniem.
Jakie mogą być przyczyny zeza u dziecka?
Znajomość przyczyn może sprawić, że leczenie zeza u dzieci rozpocznie się odpowiednio wcześnie. Tym samym większa będzie szansa na skuteczne zakończenia terapii.
Za pojawienie się zeza u dziecka mogą być odpowiedzialne zarówno czynniki genetyczne, jak i wady refrakcji. Do innych możliwych przyczyn, które stoją za uciekaniem oka, należą choroby:
- gałki ocznej,
- oczodołu,
- unerwienia,
- ośrodkowego układu nerwowego.
U dzieci zez najczęściej występuje w postaci zbieżnej, kiedy jedno bądź oba oka dziecka ustawiają się w kierunku nosa. Tego typu nieprawidłowości i objawy często pojawiają się u dwu- trzylatków. Ich przyczyną jest nadwzroczność. W początkowej fazie może być to jedynie sporadycznie pojawiająca się nieprawidłowość. Jeśli z czasem staje się coraz częstsza, jest to pierwszy sygnał poważniejszych problemów. Natomiast w przypadku zeza rozbieżnego mamy do czynienia z ustawieniem gałek ocznych w kierunku skroni. Ta przypadłość również nie musi być stała na początku. Innymi objawami zeza u dzieci są choroby wywoływane na skutek niedowładu mięśnia górnego skośnego. Ten może być wrodzony lub nabyty.
Leczenie zeza u dzieci
Skuteczność leczenia zeza u dzieci w dużej mierze zależy od czasu zdiagnozowania problemu. Dobrze musi też być dobrana terapia zarówno do rodzaju zeza, jak i wieku dziecka.
W ramach leczenia nieoperacyjnego okulista może zdecydować o:
Zastosowaniu szkieł korekcyjnych
Mogą one nie tylko skutecznie zmniejszyć zeza, ale też zupełnie wyleczyć, w zależności od przyczyn, które stoją za tego rodzaju problemem ze wzrokiem. Szkła minusowe sprawdzą się w przypadku stwierdzenia zeza rozbieżnego połączonego z krótkowzrocznością, natomiast plusowe, gdy dziecko cierpi na nadwzroczność. Z kolei przy zezie zbieżnym występującym z krótkowzrocznością okulista może zastosować najsłabsze szkła minusowe, a przy nadwzroczności, najmocniejsze plusowe.
Ważne jest też odpowiednie dopasowanie oprawek, by dziecko nie czuło dyskomfortu w trakcie noszenia okularów i nie patrzyło ponad soczewkami.
Zasłonięciu zdrowego oka
To tak zwane ćwiczenia pleoptyczne, które zmuszają oko z zezem do większego wysiłku i patrzenia prosto i tym samym do poprawy fiksacji. Skuteczność tej metody uzależniona jest od wielu czynników, dlatego trudno mówić o tym, że sprawdza się w przypadku każdego dziecka. Leczenie trwa wiele miesięcy, a czas wykonywanych ćwiczeń wydłużany jest w miarę polepszania się ostrości widzenia.
Zastosowaniu ćwiczeń ortoptycznych
Gdy w obu oczach ostrość widzenia będzie na podobnym poziomie, okulista może zdecydować o wprowadzeniu ćwiczeń ortoptycznych. Ich celem jest wzmocnienie mięśni gałek ocznych i tym samym poprawa ich pracy, szczególnie w oku, które zezuje. Ćwiczenia te można łączyć z ćwiczeniami pleoptycznymi.
Dlaczego leczenie zeza u dzieci jest takie ważne?
Zez powinien być leczony nie tylko ze względów estetycznych, czy w celu uniknięcia problemów w relacjach zarówno w okresie rozwoju dziecka, jak i w jego życiu dorosłym. Skutki są o wiele bardziej rozległe, dlatego nie powinieneś lekceważyć tego problemu u swojego dziecka.
Przede wszystkim zaniedbane leczenie zeza u dzieci może skutkować pogorszeniem ostrości widzenia i niedowidzeniem jednoocznym. To nie koniec, ponieważ te problemy mogą zablokować rozwój widzenia przestrzennego. Łatwo sobie wyobrazić, jak duże problemy będą miały takie dzieci w życiu dorosłym.
Brak leczenia może też spowodować niedowidzenie, co również nie ułatwi życia dziecku teraz i po wejściu w dorosłość.
Trudności z widzeniem przekładają się też na problemy z nauką w szkole, co negatywnie wpłynie na sferę intelektualną i emocjonalną dziecka. Również kontakty z rówieśnikami mogą być mocno zaburzone i dziecko może cierpieć z powodu bycia wyśmiewanym i odtrącanym przez grupę.
Wszystkich rodziców oraz wychowawców zapraszamy do Inter-Med na badania, również profilaktyczne do naszych specjalistów. Wczesne rozpoznanie i szybkie rozpoczęcie leczenia zeza u dzieci jest gwarantem niemal pełnego wyleczenia.
