Skuteczność psychoterapii zdalnej jeszcze jakiś czas temu budziła pewne wątpliwości zarówno u samych psychoterapeutów, jak i pacjentów. W końcu to spora zmiana, gdy chodzi o bardzo ważny element, jakim jest bezpośredni kontakt lekarza i chorego. Jednak zarówno badania, jak i doświadczenia terapeutów potwierdzają, że psychoterapia online poza zmianą formy kontaktu i miejsca przebywania pacjenta, niewiele się różni od tej prowadzonej w gabinecie.
Czy jednak tak samo jest z jej skutecznością?
Skuteczność psychoterapii zdalnej — jaka jest naprawdę
Jeśli chorowałeś w trakcie pandemii konronawirusa, z pewnością wiesz, jak działają teleporady. Wystarczy kontakt telefoniczny z lekarzem lub rozmowa przy użyciu komunikatora internetowego, by w sytuacji niezagrażającej twojemu życiu udzielił ci on niezbędnej pomocy medycznej. To spora oszczędność czasu i duża wygoda, a efekt taki sam, jak w przypadku osobistej wizyty w przychodni czy w prywatnym gabinecie lekarskim.
Psychoterapia to może nie to samo co teleporada, ale ma z tym wiele wspólnego. Tu również korzystasz z komunikatora internetowego za pomocą telefonu, tabletu, laptopa czy komputera z włączoną kamerą. Nie oglądasz retransmisji zaleceń twojego lekarza, ale spotykasz się z nim w tym samym czasie o wyznaczonej porze. Sesja terapeutyczna trwa tyle, ile trwałaby, gdybyś był w gabinecie. Niczym też nie różni się sama rozmowa, poza tym, że korzystacie z mikrofonu, kamery i ekranu urządzenia, za pomocą którego się łączycie.
Przeczytaj także: Czy i kiedy pomoc psychologiczna online ma sens?
Gdy chodzi o skuteczność psychoterapii zdalnej, duże wątpliwości dotyczyły możliwych ograniczeń w odczytywaniu mowy ciała w trakcie sesji. Na ekranie nie widać bowiem całego pacjenta, a ten w każdej chwili może w specyficzny sposób zareagować na poruszaną przez terapeutę kwestię. To może być odruchowe poruszenie nogą, drżenie dłoni itp. sygnały płynące z ciała.
Terapeuci mówią jednak, że nie są to najważniejsze elementy zachowania pacjenta, które mogłyby zaważyć na skuteczności samej terapii. Kluczowa jest mimika i to, co mówi sam chory. Tym, czego nie da się ukryć poza kamerą, jest też zmiana w tonie, wysokości czy tembrze głosu. Poza tym zwykle sam pacjent opowiada o swoich odczuciach, emocjach i myślach, które pojawiają się w trakcie rozmowy.
Skuteczność psychoterapii zdalnej, podobnie jak tej w kontakcie bezpośrednim, wciąż zależy od współpracy opartej na wzajemnym zaufaniu i szacunku. A sam monitor wcale nie musi stanowić ograniczenia przy nawiązywaniu autentycznej, zbudowanej na pełnym zaangażowaniu relacji lekarza z pacjentem.
Zalety psychoterapii zdalnej
Skuteczność psychoterapii zdalnej to też efekt braku zewnętrznych barier, które mogłyby stanąć na drodze do spotkania z terapeutą.
Mowa tu między innymi o:
- niepełnosprawności fizycznej, która wymaga wsparcia osób trzecich w dotarciu do gabinetu,
- podróżach, delegacjach i przeprowadzce do innego miasta lub kraju,
- konieczności udania się do gabinetu, gdzie możesz spotkać osoby znajome, przed którymi chciałbyś ukryć fakt, że chodzisz na psychoterapię,,
- mieszkanie w małej miejscowości lub wsi,
- braku czasu spowodowanym natłokiem spraw zawodowych i osobistych obowiązków.
Psychoterapia online pozwala też rozmawiać w przestrzeni uznanej za bezpieczną i komfortową. Oprócz własnego mieszkania może to być ulubiony fotel czy nawet łóżko. Z sesji możesz też skorzystać, gdy jesteś przeziębiony. Nic nie stoi na przeszkodzie, byś na czas psychoterapii wyszedł na łono natury i w zacisznym miejscu rozmawiał z terapeutą.
Psychoterapeuta może też na bieżąco przesyłać niezbędne pliki, testy i kwestionariusze. Ma nawet możliwości wspólnego edytowania ich w czasie rzeczywistym, śledzić odpowiedzi pacjenta i na bieżąco je analizować.
Możliwe utrudnienia w psychoterapii online — jak je pokonać
Aby psychoterapia online przebiegała bez zakłóceń, powinny być stworzone odpowiednie warunki. Niezbędna jest do tego bezpieczna przestrzeń. Taka, w której nikt ci nie będzie przeszkadzał, ani też miał możliwość podsłuchiwania twojej rozmowy z terapeutą. Możesz do tego wykorzystać zarówno swój pokój, jak i garaż, poddasze, a nawet łazienkę. Jeśli chcesz zagłuszyć prowadzoną przez siebie rozmowę, włączyć odtwarzacz muzyki tuż przy drzwiach wejściowych. Sam zaś usiądź odwrócony plecami w przeciwległym rogu pokoju.
mgr Lidia Nalaskowska - Psycholog, psychoterapeuta
Możesz też poprosić członków rodziny, by na czas twojej psychoterapii wybrali się na zakupy. Mogą też spędzić trochę czasu na świeżym powietrzu, albo odwiedzić znajomych.
Gdy jesteś sam w mieszkaniu, wyłącz domofon, a telefon ustaw na tryb samolotowy z włączonym połączeniem internetowym.
Nic nie stoi też na przeszkodzie, byś sesję terapeutyczną odbył w samochodzie na parkingu. Telefon zamocuj w uchwycie do nawigacji samochodowej i wygodnie rozsiądź się fotelu, który możesz ustawić w pozycji półleżącej.
Skuteczność psychoterapii zdalnej par i rodzin
Jak pokazuje praktyka i doświadczenie psychoterapeutów, dzięki rozwojowi technologii terapia zdalna sprawdza się również w przypadku par, rodzin, a nawet nieco większych grup. Owszem, wymaga to dostosowana pod względem technicznym, by terapeuta mógł bez problemu komunikować się z każdą z osób biorącą udział w terapii. Jest to jednak możliwe. Ważne, by wszyscy wzajemnie się słyszeli oraz obie strony terapii dobrze się widziały. Tu również skuteczność psychoterapii zdalnej, gdy chodzi o więcej niż jedną osobę, jest na wysokim poziome i nic nie traci na jakości oraz nie zaburza pracy z pacjentami.
Jak widzisz, skuteczność psychoterapii zdalnej nie musi być wcale mniejsza od tej, która odbywa się w gabinecie terapeuty. Co więcej, ma sporo plusów i zalet, gdy chodzi o wolność od barier zewnętrznych. To również doskonała forma terapii dla osób z agorafobią, fobią społeczną i cierpiących na niepewność związaną z przebywaniem w obcym środowisku, a takim jest dla nich gabinet terapeuty.
Jeśli chcesz się przekonać, czy ta forma psychoterapii okaże się skuteczna też w twoim przypadku, umów się na wstępną konsultację. Poznasz więcej szczegółów i będziesz mógł sprawdzić, jak się czujesz, korzystając z tego rodzaju pomocy psychologicznej.
