Kochający partner, dzieci, rodzina, to dla wielu kobiet nieodłączne elementy udanego i szczęśliwego życia. Zdarza się jednak, że ze względów zawodowych lub problemów ze spotkaniem drugiej połówki, odkładają one temat macierzyństwa na później. Jeśli i ty należysz do tej grupy, powinnaś wiedzieć, że im później starać się będziesz o dziecko, tym większe mogą się pojawić problemy z zajściem w ciążę. Jedną z przyczyn jest przedwczesna niewydolność jajników. Czym jest i które kobiety są na nią narażone?
Czym jest i jak się objawia przedwczesna niewydolność jajników?
Menopauza, która pojawia się w życiu kobiet w po 40. roku życia, jest naturalnym procesem zachodzącym w ich ciele. Jajniki zaprzestają pracy i tym samym kończy się czas, kiedy kobieta może zajść w ciążę.
Zdarza się jednak, że problem z płodnością pojawia się już dużo wcześniej. Wówczas może to być spowodowane przedwczesnym wygaszaniem czynności jajników. Niepłodność w tym przypadku wynika z zahamowania owulacji i zmniejszenia stężenia estrogenów.
Jeśli nie skończyłaś jeszcze 40 lat, a pojawiły się u ciebie zaburzenia miesiączkowania w postaci rzadkich okresów lub całkowitego ich braku i trwa to przynajmniej 4 miesiące, powinnaś zgłosić się do ginekologa. Tak bowiem objawia się przedwczesna niewydolność jajników (POI). Zwykle towarzyszą temu poty, napady gorąca, zaburzenia snu, nagłe zmiany nastroju, czy też problemy z koncentracją.
Może się jednak okazać, że cierpisz na to schorzenie, ale nie doświadczasz żadnych objawów. Może to być spowodowane działaniem hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych, które regulują cykle miesiączkowe i poziom hormonów we krwi. Niestety, jednocześnie usypiają twoją czujność, przez co twój problem z zajściem w ciążę wykrywany jest bardzo późno.
Wizyta u lekarza jest tym bardziej ważna, że mniejsze stężenie estrogenów może doprowadzić do chorób okrężnicy. Mowa tu o miażdżycy, hipercholesterolemii i atrofii. Do schorzeń, które objawiają się z dużym opóźnieniem, należy też osteoporoza, czyli zmniejszenie gęstości kości. W jej przypadku najgroźniejszym objawem jest skłonność do złamań z przyczyn, które w normalnej sytuacji nie powinny stanowić zagrożenia.
Jakie mogą być przyczyny przedwczesnej niewydolności jajników?
Przedwczesna niewydolność jajników może mieć wiele przyczyn, w tym genetycznych, takich jak zespół Turnera. POI może towarzyszyć też:
- chorobom autoimmunologicznym:
- tarczycy — chorobie Hashimoto,
- nadnerczy — choroba Addisona,
- reumatoidalnemu zapaleniu stawów,
- bielactwu,
- cukrzycy typu 1.
To nie wszystko, ponieważ POI może być też wynikiem:
- operacji, które lekarz przeprowadził w obrębie jajników,
- radioterapii,
- chemioterapii,
- niektórych infekcji wirusowych,
- nałogowego palenia papierosów.
Nie zawsze jednak ginekolog będzie w stanie stwierdzić, co jest przyczyną przedwczesnego wygasania czynności jajników.
Przedwczesna niewydolność jajników — jak wygląda leczenie
Podstawową formą terapii w POI, jest hormonalna terapia zastępcza, której prowadzenie lekarz może zalecić aż do czasu pojawienia się u ciebie naturalnej menopauzy.
W innym przypadku, gdy przedwczesna niewydolność jajników ma swoją przyczynę w innej chorobie, ginekolog w porozumieniu z innym specjalistami, podejmuje najpierw próbę wyleczenia tych schorzeń.
Gdy nie przyniesie to spodziewanych efektów zdrowotnych, może przejść do terapii hormonalnej. Jest ona szczególnie wskazana ze względu na spadek stężenia estrogenów. Gdy dochodzi do połączenia zaburzeń hormonalnych z obawą o własne zdrowie, świadomością problemów z zajściem w ciążę i choroby, która jest tego przyczyną, nierzadko prowadzi to dużych i częstych wahań nastrojów oraz stanów depresyjnych. Dlatego leczenie powinno być wdrożone na kilku płaszczyznach, w tym obejmować pomoc psychologiczną.
Niestety, może się okazać, że żadna z metod nie będzie w stanie przywrócić jajnikom ich utraconej wydolności. W praktyce oznacza to, że szanse na zajście w ciążę są znikome i nie przekraczają zwykle 8%.
