Otyłość to poważny i skomplikowany problem zdrowotny, który obejmuje coraz większą część Polek i Polaków. Z nadmiarem kilogramów problem mają zarówno dorośli, jak i dzieci. W Polsce problem wciąż jest spory. Nie jesteśmy najgrubszym społeczeństwem w Europie, jednak ludzi otyłych jest w Polsce o 1,7% więcej niż wynosi średnia europejska. Czym różni się nadwaga od otyłości? Do jakich chorób prowadzą nadmierne kilogramy i jak w dzisiejszych czasach nie dopuścić do niezdrowego przybierania na wadze?
Otyłość – dlaczego w dzisiejszych czasach jesteśmy coraz grubsi?
Na otyłość i nadwagę składa się wiele czynników. Wystarczy sobie wyobrazić, jak wiele wysiłku trzeba było włożyć w zdobycie jedzenia jeszcze 100 lat temu. Przestaliśmy jako społeczeństwo zdobywać jedzenie, natomiast zaczęliśmy je nabywać. Brakuje codziennego ruchu – związanego z pracą lub komunikacją. Wsiadamy w samochód, dojeżdżamy do pracy, w której spędzamy określoną ilość godzin (najczęściej siedząc), wracamy do domu samochodem i siadamy na kanapie. Podjęcie aktywności fizycznej nie jest już wymuszone przez styl życia. Aby się ruszać, trzeba podjąć dodatkowy wysiłek. Jedzenie jest na wyciągnięcie ręki i nietrudno o nadwyżkę energetyczną. Rodzaj jedzenia, który wybieramy także pozostawia wiele do życzenia. Słone przekąski, napoje z dużą zawartością cukru, mocno przetworzone fast foody – wszystko to, co jest wygodne i jak nam się wydaje – smaczne. Na szerzącą się otyłość mają wpływ także czynniki środowiskowe. Otyli rodzice prawdopodobnie przekażą fatalne nawyki żywieniowe dzieciom i koło się zamyka. Do czynników wpływających na otyłość zaliczyć można także czynniki psychologiczne, takie jak stres, niskie poczucie własnej wartości, czynniki genetyczne (których rola jest często przeceniana) oraz czynniki hormonalne. U jednego pacjenta może występować co najmniej kilka czynników powodujących otyłość. Walka z nią to nie tylko dieta, ale często także wsparcie psychologiczne, farmakologia a czasem nawet chirurgia.
Otyłość a nadwaga
Prawidłową lub nieprawidłową wagę pokazuje wskaźnik masy ciała BMI (Body Mass Index). Jest to podzielenie masy ciała przez wzrost podany w metrach do kwadratu. Wskaźnik od 25-29 pokazuje nadwagę. Powyżej 30 mamy już do czynienia z otyłością. Nadwaga jest stanem alarmującym. Oznacza, że dostarczamy swojemu organizmowi zbyt dużo energii wraz z pożywieniem, a nasze ciało reaguje, odkładając nadmiary w tkance tłuszczowej. Jest to moment, w którym trzeba zmienić nawyki żywieniowe i styl życia, ponieważ w przeciwnym wypadku waga będzie rosnąć, co doprowadzić może do otyłości. Otyłość jest uznana przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę już od 50 lat. Prowadzi to rozwoju wielu innych poważnych chorób takich jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, cukrzyca typu II, zaburzenia hormonalne, problemy z płodnością i zaburzenia aparatu ruchu. Jakość życia osób otyłych jest znacznie niższa niż osób, u których BMI utrzymuje się w normie.
Leczenie otyłości
Leczenie otyłości to skomplikowany proces, w który najczęściej zaangażowany jest dietetyk, lekarz, a czasem fizjoterapeuta i psycholog. Nie wystarczy w szybkim tempie zrzucić zbędnych kilogramów. Konieczna jest edukacja, zmiana nawyków żywieniowych i stylu życia. W przeciwnym wypadku efekt będzie krótkotrwały i ostatecznie wysiłek okaże się bezsensowny. W przypadku osób skrajnie otyłych, konieczna jest pomoc wykwalifikowanego trenera, ponieważ takie osoby mogą wykonywać tylko określone aktywności fizyczne. Czasem lekarze decydują o wprowadzeniu farmakoterapii, która przyspiesza proces gubienia nadmiernych kilogramów lub zalecają operację bariatryczną, której celem jest ograniczenie objętości żołądka. Każdy pacjent powinien być traktowany indywidualnie, ponieważ różne czynniki mają wpływ na rozwój otyłości.
Znaczenie profilaktyki
Zatrzymanie postępującego zjawiska nadwagi i otyłości w społeczeństwie, jest jednym z najważniejszych wyzwań współczesnej opieki zdrowotnej. Według Światowej Organizacji Zdrowia, koszty leczenia chorób spowodowanych przez otyłość w 2015 roku, sięgnąć mogą 1,2 biliona dolarów. Cierpienie ludzi jest w tym momencie nie do przecenienia. Coraz więcej mówi się o szkodliwości złych nawyków żywieniowych i siedzącego trybu życia. To jednak wciąż za mało. Nie bez znaczenia dla przyszłych pokoleń pozostaje postawa rodziców oraz szkoły. Świadomość, że otyłość to nie tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim zdrowotny, promowanie zdrowego stylu życia i sukcesywne wdrażanie dobrych nawyków to jedyne sposoby na osiągnięcie sukcesu i zatrzymanie fali otyłości.