Cytologia płynna to badanie podobne do zwykłego, znanego większości kobiet badania cytologicznego. Jest jednym z ważnych elementów profilaktyki onkologicznej i jeśli tylko wykonujesz je regularnie, znacząco zmniejszasz ryzyko rozwoju nowotworu szyjki macicy.
Czym różni się to badanie od dotychczas stosowanej cytologii, wykonywanej metodą konwencjonalną, jak wygląda i kiedy należy je zrobić?
Dlaczego warto wykonywać badanie cytologiczne?
Rak szyjki macicy, ze względu na swoją bezobjawowość w początkowym stadium rozwoju, należy do jednego z najbardziej śmiertelnych. I dlatego właśnie lekarze ginekolodzy oraz onkolodzy zachęcają kobiety w różnym wieku, do regularnych badań profilaktycznych. Wykrycie komórek rakowych i przedrakowych, w materiale pobranym przez lekarza z kanału i tarczy szyjki macicy, pozwala na wczesne wykrycie zmian i tym samym rozpoczęcie skutecznej terapii. W innym przypadku nowotwór może w sposób niezauważony uszkadzać zdrowe tkanki i rozsiewać się do innych narządów. To zaś ma znaczący wpływ na rokowania i zmniejsza szanse na całkowite wyleczenie.
Pierwsze badanie cytologiczne powinnaś wykonać po ukończeniu 25. roku życia lub po rozpoczęciu współżycia i powtarzać jest co 3 lata. Częstsze badania wskazane są u kobiet, u których istnieją szczególne czynniki ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy.
Cytologia płynna — na czym polega to badanie
Choć cel badania jest taki sam, to cytologia płynna różni się od tej wykonywanej metodą konwencjonalną. W przypadku tej drugiej ginekolog od razu przenosi pobrany wymaz z tarczy i kanału szyjki macicy na suche szkiełko, gdzie ulega on utrwaleniu. Dopiero wtedy przekazuje go do laboratorium w celu wykonania analizy pod mikroskopem. Niestety ta metoda związana jest z ryzykiem uzyskania niedokładnych wyników. Wynika to z faktu, iż nie zawsze dochodzi do prawidłowego utrwalenia pobranego materiału, co może prowadzić do nieprawidłowości w diagnozie. A jak wygląda płynna forma badania?
Kamila Węglarz - Ginekolog endokrynologiczny
Cytologia płynna jest wolna od tego rodzaju ryzyka błędu, ponieważ wykluczony został etap utrwalania wymazu na suchym szkiełku. Twórcy metody zastąpili go pojemnikiem z płynem zapobiegającym uszkodzeniu pobranych komórek.
Ginekolog pobiera materiał do badania za pomocą specjalnie wyprofilowanej jałowej szczoteczki cytologicznej. Ginekolog najpierw wprowadza ją do kanału szyjki macicy, a następnie wykonuje nią pełny obrót. Po wyjęciu umieszcza szczoteczkę wraz z pobranymi fragmentami nabłonka we wspomnianym wcześniej pojemniku. Przekazuje go następnie do laboratorium, gdzie laboranci oczyszczają materiał i umieszczają go na szkiełku tuż przed badaniem mikroskopowym.
Tak przechowywany materiał jest dużo lepszej jakości i pozwala na szybsze uzyskanie wyników. Jednocześnie mniejsze jest ryzyko błędu, do którego może dojść przy zastosowaniu metody konwencjonalnej.
Cytologia płynna — jak należy się przygotować do badania
Samo w sobie badanie nie wymaga od ciebie specjalnych przygotowań, gdy chodzi o wizytę w gabinecie. Wystarczy, że na 4 dni przed dniem badania przestaniesz stosować leki dopochwowe (jeśli jesteś w trakcie ich przyjmowania) i nie wykonasz w tym czasie irygacji. Poza tym powinnaś wstrzymać się od współżycia na dwa dni przed badaniem. Przed umówieniem się na badanie sprawdź też, na jakie dni przypada ci miesiączka i zarezerwuj termin między 10. a 20. dniem cyklu, czyli po zakończeniu krwawienia menstruacyjnego.
Badanie cytologiczne u kobiet w ciąży i dziewic
Jeśli ukończyłaś 25 lat i do tej pory nie współżyłaś, również powinnaś regularnie wykonywać badanie cytologiczne. Nie należy ono do najprostszych ze względu na błonę dziewiczą, czyli fałd ograniczający dostęp do pochwy, ale jest możliwe. Wymaga jednak od lekarza dużej delikatności, ostrożności i użycia odpowiedniego sprzętu (wziernika dziewiczego). Dlatego w trakcie umawiania się na wizytę powiedz, że jesteś dziewicą. Zapytaj też, czy wybrany ginekolog będzie w stanie wykonać badanie cytologiczne.
W sytuacji, gdy jesteś w ciąży i nie wykonywałaś cytologii płynnej lub metodą konwencjonalną w ciągu ostatnich 6 miesięcy, bez problemu możesz z niego skorzystać. Możesz to zrobić zarówno przy pierwszej wizycie u ginekologa, jak i w okresie do 10. tygodnia ciąży. Badanie to jest o tyle ważne, że niestety, ale ciąża nie chroni cię przed pojawieniem się i rozwojem problemów o charakterze onkologicznym. Dlatego tym bardziej cytologia płynna jest wskazana. Dzięki niej dowiesz się, że szyjka macicy jest zdrowa i tym samym możesz w spokoju cieszyć upragnionym macierzyństwem.
