Bóle w stawach to problem, z którym zmagają się zarówno młode, jak i starsze osoby. Dolegliwość w tym obszarze twojego ciała może mieć charakter niezapalny, wywołany urazem mechanicznym lub zapalny, będący objawem stanu zapalnego samego stawu, czy też tkanek okołostawowych. Przyczyna bólu może być zlokalizowana zarówno w samym stawie, jak i dotyczyć kaletki maziowej, ścięgien lub więzadeł, które znajdują się w jego okolicy.
Na szczęście nie zawsze sam ból oznacza poważny problem zdrowotny, z którym musisz zgłaszać się do lekarza.
Jak odróżnić go od objawów, które wymagają interwencji medycznej? Jakie badania należy wykonać? Co ostatecznie może być przyczyną bólu w stawach?
Bóle w stawach — jakie mogą być przyczyny
Jak już wiesz, przyczyny dolegliwości bólowych w stawach mogą być zarówno mechaniczne, czyli niezapalne, jak i zapalne. Z kolei sam ból może obejmować jeden lub kilka stawów. To wszystko sprawia, że bardzo trudno samemu zdiagnozować prawdziwą przyczynę. Niemniej jednak warto posiadać przynajmniej podstawową wiedzę na temat schorzeń, gdzie bóle w stawach nie są jedynymi objawami. Może ci to pomóc w byciu bardziej czujnym. Tym samym może nie zlekceważysz dolegliwości, które być może pojawiają się u ciebie już od jakiegoś czasu.
Bolesność stawów pojawia się między innymi przy:
- reumatoidalnym zapaleniu stawów, w skrócie RZS — dolegliwości obejmują zwykle drobne stawy nadgarstków i rąk oraz pochewki ścięgien i same ścięgna,
- osteoartrozie, czyli chorobie zwyrodnieniowej stawów — ból możesz w tym przypadku odczuwać w jednym lub kilku stawach i zwykle pojawia się on w chwili, gdy zaczynasz wykonywać jakiś ruch wybraną częścią ciała,
- toczniu rumieniowatym układowym — w przebiegu tej autoimmunologicznej choroby tkanki łącznej, oprócz bólu stawów stóp, kolan, nadgarstków i palców rąk, możesz też dostrzec obrzęk stawów, a nawet wysięk,
- dnie moczanowej — jednym z objawów jest duży ból stawu w ręce, kolanie, barku lub paluchu stopy,
- młodzieńczym idiopatycznym zapaleniu stawów — jak sama nazwa wskazuje, schorzenie to dotyka osoby młode, które nie ukończyły 16. roku życia, a jednym z objawów jest ból wybranego staw,
- łuszczycowym zapaleniu stawów — dotyczy osób, które chorują na łuszczycę, a ból może pojawiać się w różnych stawach,
- zmianach zwyrodnieniowo-przeciążeniowych narządu ruchu — problem ten dotyka głównie starsze osoby, a bóle w stawach stają się bardziej dokuczliwe przy zmianie pogody,
- boreliozie — ból zwykle pojawia się kilka miesięcy od ukłucia przez kleszcza, a w późniejszym okresie rozwoju choroby może przejść w napadowe bóle stawów,
- infekcji wirusowej — jednym z najczęściej występujących bólów, jest ten, który towarzyszy grypie, głównie w początkowej fazie choroby i mija, gdy infekcja zostanie wyleczona,
- nadmiernej aktywności sportowej — ból stawów może być skutkiem przeciążenia danego stawu, co ma miejsce między innymi w trakcie biegania,
- nowotworze kości lub chrząstki,
- nadwadze i otyłości.
Jak widzisz, możliwych przyczyn jest naprawdę dużo, a skoro tak, to czym się kierować przy podejmowaniu decyzji o konsultacji medycznej?
Kiedy bóle w stawach powinien zdiagnozować lekarz?
Jeśli ból dokucza ci sporadycznie i mija najpóźniej po kilku dniach, nie musisz się martwić o swoje zdrowie i tym samym zgłaszać do lekarza. Najprawdopodobniej to nic poważnego. Choć z drugiej strony regularność i podobieństwo objawów, które pojawiają się w tym samym stawie, może już być wystarczającym powodem do wizyty.
Do lekarza powinieneś się zgłosić, gdy oprócz niemijającego bólu, pojawiły się też inne objawy. Mowa tu zarówno o tych w obrębie danego stawu:
- obrzęk,
- zwiększenie ciepłoty,
- zaczerwienienie,
- ograniczenie ruchomości),
jak i tych ogólnoustrojowych typu:
- gorączka,
- ból mięśni,
- zaburzenia łaknienia,
- spadek masy ciała.
Diagnozy wymagają też bóle w stawach, gdy ze względu na nasilanie się, wybudzają cię z nocnego snu.
Do jakiego lekarza się udać z bólem stawów?
Jeśli nie masz pewności co do przyczyn dolegliwości bólowych w stawach, może najpierw umówić się do lekarza rodzinnego. Po wstępnym rozpoznaniu może cię on skierować do ortopedy lub reumatologa. Decyzja o wyborze specjalisty zależy między innymi od potencjalnych przyczyn i objawów, których doświadczasz.
Możesz też od razu umówić się na wizytę do jednego z nich. Do ortopedy możesz się zgłosić między innymi w przypadku bólu stawów po doznanym wcześniej urazie. Również wtedy, czy czujesz ból w biodrze lub kolanie, nasilający się przy obciążaniu kończyny. Reumatolog natomiast może być lepszym wyborem w sytuacji, gdy dolegliwościom bólowym towarzyszy gorączka, obrzęk, wysypka, poranna sztywność lub zmęczenie. Również wtedy, gdy bóle w stawach nie wynikają z wcześniejszego urazu.
Jakie badania może zlecić lekarz przy bólach w stawach?
W trakcie wywiadu medycznego lekarz może cię zapytać o okoliczności pojawienia się dolegliwości bólowych. Chodzi o to:
- kiedy poczułeś je po raz pierwszy?
- czy towarzyszą ci każdego dnia, a nawet w nocy?
- czy zdarzyło się coś, co mogło ten ból wywołać (intensywny trening, uraz mechaniczny, rodzaj wykonywanej pracy, powtarzalne ruchy, które mogły spowodować mikrourazy)?
- w jakich miejsca pojawia się ból?
- czy, a jeśli tak, to jakie objawy dodatkowe mu towarzyszą?
- na jakie choroby towarzyszące chorujesz?
- czy w historii twojej rodziny ktoś miał zdiagnozowane choroby, które objawiały się bólem stawów?
Po zebraniu tego typu lub podobnych informacji lekarz może zlecić niezbędne badania. Mogą to być badania laboratoryjne, RTG lub USG bolącego stawu. Jeśli uzna to za wskazane, może skierować cię na rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową. Może też wykonać punkcję stawu.
Wszystko po to, by potwierdzić wstępne przypuszczenia i wykluczyć choroby, które dają podobne dolegliwości.
