Tarczyca to bardzo ważny gruczoł wytwarzający niezbędne dla prawidłowej pracy organizmu hormony, które wchodzą w interakcję między innymi z kortyzolem, insuliną i hormonami płciowymi. Dzięki prawidłowej pracy tarczycy możliwy jest prawidłowy rozwój płodu, a później dojrzewanie płciowe. Hormony te pobudzają przemianę materii oraz wpływają na pracę układów mięśniowego i nerwowego. Niezbędne są też w przypadku gospodarki wapniowo-fosforanowej. Jak łatwo się domyślić, problemy zaczynają się wówczas, gdy dochodzi do zaburzenia pracy tarczycy. W takiej sytuacji niezbędne może się okazać badanie TSH, czyli sprawdzenie poziomu hormonu wydzielanego przez przysadkę mózgową.
Kto powinien wykonać to badanie i o czym świadczy podwyższony lub zbyt niski poziom hormonu TSH?
![](https://inter-med.pl/wp-content/uploads/2023/06/badanie-tsh-1024x683.jpg)
Kiedy należy wykonać badanie TSH?
Hormon TSH można śmiało porównać do papierka lakmusowego, który wyczulony jest na poziom hormonów tarczycy. Gdy tylko do przysadki mózgowej dotrze informacja o zbyt małym stężeniu tych hormonów, automatycznie zwiększa wydzielanie TSH. Jego poziom zwiększa się też:
- w sytuacjach stresowych, gdy w organizmie skacze poziom adrenaliny,
- gdy dochodzi do produkcji wazopresyny, co ma miejsce przy spadku ciśnienia krwi, obniżenia objętości krążącej krwi oraz przy wzroście osmolarności osocza.
Normy TSH
W przypadku osoby dorosłej wyniki przeprowadzonego badania TSH powinny się mieścić w przedziale między 0,27, a 4,2 mj/l. Nie próbuj jednak interpretować ich samodzielnie, tylko zgłoś się z nimi do lekarza. Na poziom stężenia TSH w twoim organizmie ma bowiem wpływ zarówno twój wiek, jak i płeć oraz metoda oznaczania stosowana w danym laboratorium.
Wskazania do badania TSH
Lekarz może zlecić badanie TSH, gdy podejrzewa u ciebie nadczynność lub niedoczynność tarczycy. Najczęstsze objawy, które mogą na to wskazywać, to:
- przy nadczynności tarczycy — spadek masy ciała, wyższe niż wcześniej ciśnienie krwi, bezsenność, zwiększona potliwość, drżenie rąk, przyspieszony rytm serca, zwiększona łamliwość i wypadanie włosów, stany lękowe, biegunki, nietolerancja ciepła,
- przy niedoczynności tarczycy — przybranie na wadze, zwolniona akcja serca, osłabienie i przewlekłe zmęczenie, obniżenie nastroju, zaparcia, skłonność do marznięcia, suchość i bladość skóry, spadek libido, bóle mięśniowo-stawowe.
![Kobieta trzyma dłoń w okolicy tarczycy. Badanie TSH — o czym świadczy jego poziom](https://inter-med.pl/wp-content/uploads/2023/06/kobieta-trzyma-dlon-w-okolicy-tarczycy-1024x683.jpg)
Warto wiedzieć, że odbiegający od normy poziom stężenia TSH nie musi oznaczać problemów z tarczycą. Zdarza się, że przyczyna tkwi w nieprawidłowej pracy przysadki mózgowej, co spowodowane może być:
- gruczolakiem, który wydzieal TSH — powoduje nadczynność przysadki mózgowej,
- guzem przysadki mózgowej albo tkanek, które ją otaczają – powoduje zaburzone wydzielanie TSH i innych hormonów.
Badanie TSH u kobiet w ciąży
Choć stężenie TSH u kobiet w ciąży ulega wahaniom, co należy uznać za zjawisko fizjologiczne i prawidłowe, to nie znaczy, że nie powinny one badać jego poziomu. Wręcz przeciwnie, ponieważ hormon TSH odpowiada między innymi za prawidłowy rozwój układu kostnego i centralnego układu nerwowego płodu.
Dlatego zarówno w przypadku niższego, jak i wyższego stężenia TSH ważna jest częsta i wczesna diagnostyka lekarska. Pozwoli to zmniejszyć ryzyko zaburzeń rozwoju płodu, do czego może dojść między innymi w przypadku niedoczynności tarczycy.
Badanie TSH wskazane jest szczególnie w sytuacji, gdy już przed ciążą cierpiałaś na przewlekłe zaburzenia pracy tarczycy. Jeśli poziom hormonu TSH nie wróci do normy na początku II. trymestru, konieczne może się okazać podjęcie leczenia.