Depresja to zaburzenie, które bardzo często negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie. Jego skutki zwykle odczuwalne są zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Stąd tak ważne jest, by odpowiednio wcześnie zdiagnozować depresję, gdy tylko pojawią się pierwsze jej epizody. Niestety, zwykle przyczyna depresji nie jest jednoznaczna i łatwo przeoczyć czynniki, które mogą skutecznie sabotować terapię. Należą do nich między innymi zaburzenia hormonalne. Dlatego też warto zlecić badania hormonów przy depresji. W ten sposób można potwierdzić lub wykluczyć ich wpływ na rozwój tego zaburzenia.
Jak hormony wpływają na twoje zdrowie psychiczne i które warto sprawdzić przy pojawieniu się epizodów depresyjnych?
Wpływ hormonów na zdrowie psychiczne
Utrata wiary w siebie i poczucia własnej wartości, niska samoocena, przekonanie o swojej bezużyteczności, bezpodstawne i często przesadzone poczucie winy, pesymistyczne myślenie w tym to związane z przyszłością, a nawet myśli o samobójstwie, to tylko wybrane objawy, które mogą wskazywać na depresję. Im częściej się pojawiają, tym większe ryzyko pogłębienia się tego stanu, co z kolei może wydłużyć proces leczenia.
Zdarza się jednak, że tego typu zachowania, odczucia i sposób myślenia, choć kwalifikowane są jako zaburzenie psychiczne, mają swoją przyczynę gdzie indziej. Dlatego warto już w początkowym okresie, gdy zaczynasz dostrzegać u siebie regularne wahania nastrojów z tendencją do utrzymywania się negatywnego i pesymistycznego myślenia, poszerzyć diagnostykę o badania ukierunkowane na konkretne hormony. Jeśli bowiem to one są faktyczną przyczyną twojej depresji, psychoterapia i farmakoterapia mogą okazać się nieskuteczne.
Wynika to z faktu, iż hormony pełnią wiele ważnych funkcji w twoim organizmie. Wpływają na metabolizm, rozwój, rozmnażanie, a nawet na nastrój. Wiedzą o tym dobrze kobiety, które wchodząc w okres menopauzy, doświadczają przy tym skrajnych wahań nastroju. Również w przypadku mężczyzn z niskim poziomem testosteronu, braki tego ważnego hormonu mogą odbić na ich zdrowiu psychicznym, w tym prowadzić do depresji.
Badania hormonów przy depresji — jakie warto zrobić
Nawet jeśli sam psychiatra nie zleci tego rodzaju badań, można zasugerować i zwrócić uwagę, że przyczyna częstych wahań nastroju, apatyczne nastawienie do życia, brak chęci i motywacji do działania, czy inne objawy wskazujące na początki depresji, mogą mieć swoje źródło w zaburzeniach gospodarki hormonalnej. Aby to sprawdzić, należy zbadać:
Hormony tarczycy
A dokładnie hormon TSH, FT3 i FT4. Okazuje się bowiem, że do częstych objawów niedoczynności tarczycy należą typowe stany depresyjne. Mowa tu między innymi o zmęczeniu, problemach z koncentracją, obniżonym nastroju, drażliwości, czy lękach.
Poziom kortyzolu
Przewlekły stres prowadzi do utrzymywania się podwyższonego poziomu kortyzolu we krwi, co jest jedną z charakterystycznych cech depresji. Okazuje się bowiem, że dość często to właśnie stres poprzedza kolejny epizod depresyjny. Poza tym u osób z depresją zaobserwowano większą aktywność osi podwzgórze–przysadka mózgowa–nadnercza (HPA). Nieustanne narażanie się na stres bez stosowania technik relaksacyjnych i tych, które pomagają zmienić swoje reakcje na sytuacje stresowe, wpływa na funkcje i strukturę komórek mózgowych. Wywołuje też zmiany behawioralne, charakterystyczne dla depresji.
Również niski poziom kortyzolu, z którym związana jest choroba Addisona, może wywoływać objawy depresyjne.
Poziom estradiolu, testosteronu i progesteronu
Badania hormonów przy depresji powinny też objąć hormony płciowe, zarówno męskie, jak i żeńskie. Tu bowiem również zaburzenia hormonalne mogą w znaczący sposób wpływać na nastrój. Doświadczają tego między innymi kobiety, u których w okresie menopauzy spada poziom estradiolu. W przypadku braku reakcji na częste wahania nastroju, tego rodzaju zaburzenia mogą doprowadzić do depresji. W przypadku mężczyzn kluczowy jest poziom testosteronu, którego poziom stopniowo spada wraz z wiekiem. Gdy braki są duże, może to skutkować apatią, zmęczeniem, wahaniami nastroju i obniżonym samopoczuciem. Niewykluczone są też coraz częstsze typowe epizody depresyjne.
Poziom prolaktyny
Choć produkowana przez przysadkę mózgową prolaktyna wpływa głównie na regulacje funkcji rozrodczych u kobiet i mężczyzn oraz na procesy metaboliczne i układ odpornościowy, to nie pozostaje bez wpływu na zdrowie psychiczne. Okazuje się, że utrzymujący się jej zbyt wysoki poziom może skutkować depresją, lękami i trudnościami ze skupieniem. Ze względu na wpływ na nastrój i funkcje poznawcze, co jest charakterystyczne przy depresji, tu również warto przeprowadzić badania hormonów ukierunkowane na poziom prolaktyny.
Jak widać, badania hormonów przy depresji mają swoje uzasadnienie i warto je przeprowadzić, by w ten sposób nie przeoczyć ważnych dla procesu leczenia czynników. Dzięki temu możliwe będzie wykluczenie potencjalnych przyczyn występowania epizodów depresyjnych i skorygowanie prowadzonej wcześniej formy psychoterapii, nierzadko połączonej z farmakoterapią. Im wcześniej zdiagnozowane lub wykluczone zostaną przyczyny natury hormonalnej w przypadku depresji, tym skuteczniejsza i krótsza może okazać się sama terapia. To zaś przyczyni się do wcześniejszego powrotu do zdrowia i codziennych aktywności osobistych oraz zawodowych.
Źródło:
nowywszechswiat.ptpk.org/index.php/wszechswiat/article/view/253