Otyłość pierwotna i otyłość wtórna to problem zdrowotny, z którym zmaga się coraz więcej osób na całym świecie. U osób, które niewiele robią w kierunku schudnięcia, może się rozwinąć do postaci otyłości olbrzymiej. To stan, w którym otyłość nie jest już tylko problemem natury estetycznej, ale przede wszystkim zagraża zdrowiu, a nawet życiu chorego. Bo otyłość jest chorobą przewlekłą, którą należy leczyć, zwłaszcza w stadium zaawansowanym i z chorobami towarzyszącymi.
Jak rozpoznać oba rodzaje otyłości i co możesz zrobić, by zahamować ich rozwój?
Otyłość pierwotna
Dostęp do wysoko przetworzonej żywności to jedna z kilku przyczyn otyłości pierwotnej zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Nieprawidłowa dieta połączona z brakiem ruchu to dla wielu prosta droga do otyłości i problemów zdrowotnych, które z niej wynikają.
Bariatria - Zabiegi prywatne. Bezpłatna konsultacja z koordynatorem
Sprzyja temu też szybkie tempo życia, stres i siedzący tryb życia. Dzieci, zamiast biegać i grać w gry zespołowe, przesiadują z telefonem w dłoni i godzinami wpatrują się w mały ekran. Inne grają w gry komputerowe, sięgając po niezdrowe przekąski i słodzone napoje.
Dorośli nie mają czasu na aktywność fizyczną i uprawianie sportu. Albo nie pozwala im na to natłok obowiązków, albo czyste lenistwo i wygoda.
Do najczęstszych przyczyn otyłości pierwotnej należą:
- nieregularne posiłki,
- wysokokaloryczne i przetworzone potrawy,
- spożywanie obfitych posiłków tuż przed snem,
- nadmiar cukru i nasyconych kwasów tłuszczowych,
- podjadanie i nieświadome spożywanie kalorii,
- częste przyrządzanie potraw smażonych i panierowanych,
- picie zbyt małej ilości zdrowych, wolnych od cukru płynów,
- siedzący tryb życia,
- zbyt mała aktywność fizyczna,
- czynniki genetyczne.
Otyłość pierwotna nie pojawia się z dnia na dzień. Pracujesz na nią przez miesiące, a nawet lata. I o ile droga do przybrania na wadze jest jak jazda z górki, to już schudnięcie jest męczącą wspinaczką na wysoki szczyt. Dlatego tak ważne jest korzystanie z pomocy dietetyka i specjalistów od zdrowego stylu życia. Często to jedyny sposób na odzyskanie swojego życia i uchronienie się przez poważnymi schorzeniami.
Otyłość wtórna
Twoje ciało może przybierać na wadze również wtedy, gdy dbasz o dietę i odpowiednią ilość aktywności fizycznej. Robisz wszystko, co trzeba i jak trzeba, by cieszyć się odpowiednią figurą, a mimo to nie widzisz efektów takiego stylu życia.
Może to świadczy o tym, że rozwija się u ciebie otyłość wtórna. W przeciwieństwie do pierwotnej związana jest ona z:
- rozwojem niektórych chorób, w tym:
- zaburzeń endokrynologicznych,
- organicznych podwzgórza,
- zespołami uwarunkowanymi genetycznie:
- Pradera Williego,
- Bardeta-Biedla,
- Downa,
- Turnera,
- Klinefeltera,
- niewydolnością przysadki,
- zespołem Cushinga
- długotrwałym przyjmowaniem niektórych leków, w tym:
- syntetycznych hormonów sterydowych,
- antydepresantów,
- środków podawanych w leczeniu arytmii serca.
Nie bez znaczenia są te uwarunkowania psychologiczne. Należą do nich:
- zaburzenia odżywiania:
- bulimia psychiczna,
- syndrom jedzenia nocnego,
- zespół kompulsywnego jedzenia,
- depresja,
- nieumiejętność radzenia sobie ze stresem i emocjami,
- zaburzenia mechanizmu samoregulacji.
Otyłość pierwotna i otyłość wtórna — jak je odróżnić
Jednym ze sposobów na odróżnienie obu rodzajów otyłości jest zwrócenie uwagi na objawy, które im towarzyszą. Jeśli chorujesz przewlekle lub zdiagnozowano u ciebie niedoczynność tarczycy, otyłość może pojawić się jako jeden z nich. Poza tym analizuj dokładnie ulotki dołączone do przyjmowanych leków, które stosowane są w chorobach przewlekłych. Nawet leki na alergię mogą przyczyniać się do nadwagi.
To wszystko wskazywać będzie na otyłość wtórną, jeśli twoja dieta jest zbilansowana, aktywnie spędzasz czas i nie przyjmujesz z pokarmami dużo więcej energii, niż potrzebujesz. W innym przypadku, gdy prowadzisz siedzący tryb życia i żywisz się wysoko przetworzoną żywnością i to w zbyt dużych ilościach, z czasem może pojawić się otyłość pierwotna.
W obu przypadkach niezbędne jest wsparcie dietetyka, lekarza oraz osoby, która pomoże ci wprowadzić zdrowe nawyki do twojego życia. Gdy waga wymknie się spod kontroli, może się okazać, że jedynym skutecznym wyjściem będzie poddanie się operacji bariatrycznej. Jeśli inne metody zrzucenia nadmiaru kilogramów nie przyniosą spodziewanych skutków, warto porozmawiać ze swoim lekarzem o tego rodzaju zabiegu.
