Zapalenie spojówek może się objawiać na wiele różnych sposobów, w zależności od przyczyny, która stoi u źródła. Do najczęstszych należą zmiany alergiczne, zespół suchego oka i zakażenia bakteryjne. Rzadziej, stany zapalne wywołane są przez wirusy i grzyby.
Zapalenie spojówek może być jednym z objawów różyczki, świnki, grypy, odry oraz infekcji katarowej.
W jaki sposób możesz rozpoznać to schorzenie, na co może wskazywać zmieniona chorobowo spojówka i kiedy powinieneś zgłosić się do lekarza?
Co może być przyczyną zapalenia spojówek?
Do zapalenia spojówek może dojść z co najmniej kilku powodów. Zwykle jest ono spowodowane przez:
- kurz,
- dym papierosowy,
- gonokoki,
- paciorkowce,
- pneumokoki,
- gronkowce,
- chemikalia,
- promieniowanie.
Nierzadko dochodzi do zapalenia spojówek na tle alergicznym. Wówczas dolegliwość ta spowodowana jest przez różnego rodzaju czynniki alergizujące w postaci pyłków roślin, bakterii, kosmetyków, czy też cząstek pochodzących od zwierząt.
Zapalenie spojówek – najczęstsze objawy
Mając na uwadze przyczynę, zapalenie spojówek dzielimy na:
- niezakaźne – alergiczne, chemiczne, fizyczne, mechaniczne i autoimmunologiczne,
- zakaźne – bakteryjne, wirusowe, wywołane przez chlamydię i inne.
Choć rozróżnienie bakteryjnego i wirusowego zapalenia spojówek jest dość trudne, to są sprawdzone sposoby, z których pomocą lekarze stawiają wstępną diagnozę.
Zwykle chorzy zgłaszający się do lekarza, skarżą się na:
- świąd oczu – może wskazywać na alergiczne zapalenie spojówek,
- lepką, ropną wydzielinę z oka – jest objawem bakteryjnego zapalenia spojówek,
- pieczenie – zwykle pojawia się przy zespole suchego oka.
Różne typy objawów, mogą wskazywać na konkretną przyczynę pojawienia się stanu zapalnego, który charakteryzuje się przebiegiem ostrym, podostrym lub przewlekłym.
Oto objawy, które powinny zwrócić twoją uwagę:
Rodzaj wydzieliny
Przy zapaleniu spojówek w oku może się pojawić wydzielina w czterech różnych postaciach:
- wodnista – może wskazywać na zapalenie toksyczne oraz infekcję wirusową,
- śluzowa – charakterystyczna dla wiosennego, alergicznego zapalenia spojówek oraz stanu zapalnego występującego przy zespole suchego oka,
- śluzowo-ropna – pojawia się jako objaw łagodnych zakażeń bakteryjnych oraz tych wywołanych przez chlamydię,
- ropna – to przejaw ciężkich zapaleń o podłożu bakteryjnym.
Typ reakcji spojówkowej
- obrzęk – zwykle towarzyszy przekrwieniu i może być przyczyną wybrzuszenia spojówki gałkowej, a w ostrzejszych stanach, objęta obrzękiem spojówka może nawet wystawać spoza zamkniętych powiek,
- przekrwienie – to najczęstszy objaw, który jako jeden z pierwszych możesz dostrzec na zmienionym chorobowo oku,
- grudki limfatyczne – te wyglądające jak ziarna ryżu zmiany mogą wskazywać na chlamydię, zakażenie wirusowe lub czynniki toksyczne, w tym miejscową nadwrażliwość na leki,
- brodawki – przyczyn ich pojawienia się może być wiele, ale najczęściej wywołane są przez wiosenne alergie, zakażenie bakteryjne, przewlekłe zapalenie brzegów powiek, górne rąbkowe zapalenie spojówki i rogówki lub też zmiany wywołane przez soczewki kontaktowe.
Obecność błon prawdziwych lub rzekomych
- prawdziwe – wskazują na zakażenie wywołane przez paciorkowce Beta-hemolizujące i maczugowce błonicy; są trudne do usunięcia, w trakcie którego może dojść do krwawienia,
- rzekome – łatwo je usunąć, a przyczyną ich pojawienia się może być zapalenie spojówek rzekomobłonicze, rzeżączkowe i autoimmunologiczne oraz zakażenie adenowirusowe.
Powiększenie węzłów chłonnych przyusznych
Tego typu objawy zapalenia spojówek zwykle wskazują na infekcję wirusową, ciężkie zapalenie rzeżączkowe oraz zakażenie wywołane przez chlamydię.
Rodzaje zapalenia spojówek
W zależności od tego, co wywołało stan zapalny, wyróżnia się następujące rodzaje zapalenia spojówek:
Bakteryjne zapalenie spojówek
Najczęściej do zapalenia spojówek dochodzi na tle bakteryjnym, co możesz rozpoznać po przekrwieniu i obrzęku spojówek oraz ropnej lub surowiczo-ropnej wydzielinie w worku łzowym i spojówkowym. W zaawansowanym stadium objawy przyjmują postać krwistych wybroczyn lub szarożółtych plam.
Alergiczne zapalenie spojówek
Jeśli cierpisz na alergie wywoływane przez pyłki kwitnących roślin, czemu zwykle towarzyszy katar sienny, może cię też dotknąć alergiczne zapalenie spojówek. Rozpoznasz je po łzawieniu, silnym swędzeniu, obrzęku powiek i przekrwieniu.
Wirusowe zapalenie spojówek
Ten rodzaj zapalenia spojówek związany jest z infekcjami górnych dróg oddechowych spowodowanych przez adenowirusy. Najpierw pojawia się zapalenie spojówki w jednym oku, by po kilku dniach to samo stało się z drugim okiem.
Wirusowemu zapaleniu spojówek zwykle towarzyszy swędzenie, obrzęk spojówek, poczucie obecności ciała obcego w oku, a także wyciek wydzieliny surowiczej.
W przypadku zajęcia rogówki, możesz odczuwać silny ból, światłowstręt oraz łzawienie, a na rogówce pojawią się małe zmętnienia.
Grzybicze zapalenie spojówek
Gdy w kanalikach łzowych pojawią się białawe złogi, spojówki się zaczerwienią, a oczy łzawią i swędzą, może to wskazywać na grzybicze zapalenie spojówek. Zwykle pojawia się jako powikłanie po trwającej długi czas kuracji antybiotykowej.
Zapalenie spojówek spowodowane przez zespół suchego oka
Zespół suchego oka to dość częsta dolegliwość, która związana jest ze zbyt skąpym wydzielaniem łez, albo ich niewłaściwym składem. Zdarza się, że towarzyszy jej zapalenie spojówki, które objawia się światłowstrętem, swędzeniem, wrażeniem obecności piasku pod powiekami, podrażnieniem oczu.
Do nasilanie dolegliwości dochodzi w trakcie długotrwałej pracy przy komputerze.
Zapalenie spojówek – kiedy zgłosić się do lekarza?
Warto wiedzieć, że stan zapalny wywołany przez wirusy lub bakterie, zwykle na początku pojawia się tylko w jednym oku. Natomiast jeśli masz do czynienia z zapaleniem alergicznym, zmiany pojawia się w obu i to jednocześnie. Towarzyszy temu obfite łzawienie, wodnisty katar i nasilony świąd. Jednak w przypadku jakichkolwiek wątpliwości, powinieneś zgłosić się do okulisty.
Gdy chodzi o zwykłe zapalenie spojówek, ogranicza się samo i po 3-5 dniach wszystko wraca do normy. Jeśli jednak tak się nie stanie, zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu. Na podstawie wstępnej diagnozy przepisze ci odpowiednie leki lub skieruje do okulisty. Ten z pomocą lampy szczelinowej, poszuka przyczyn stanu zapalnego i zaordynuje odpowiednie leczenie.
Jak w przypadku każdej choroby, tak i tu powinieneś postawić na profilaktykę i zapobieganie. Nie w każdym przypadku, gdy chodzi o zapalenie spojówek, jest ona najprostsza i możliwa. Czasem jednak wystarczy wprowadzić kilka prostych nawyków. Pamiętaj więc, by nie trzeć oczu, zwłaszcza brudnymi rękami, nie pożyczać od nikogo kosmetyków do oczu, często myć ręce oraz dbać o higienę w przypadku używania szkieł kontaktowych.
Zapalenie spojówek – domowe sposoby leczenia
Proste, domowe sposoby mogą złagodzić objawy zapalenia spojówek. Szczególnie te, związane z wydzieliną, która niemal skleja powieki i utrudnia ich nieinwazyjne otwarcie.
Do przemywania i rozpuszczania wydzieliny użyj naparu z rumianku. W tym celu namocz płatek kosmetyczny ciepłym (nie gorącym) naparem z rumianku i przyłóż na powiekę zajętego stanem zapalnym oka na kilka minut. Zamiast rumianku możesz też użyć naparu z ziela świetlika.
Jak zapobiegać zapaleniu spojówek?
Lepiej zapobiegać niż leczyć. To hasło powtarzane jest do znudzenia, ale tylko dlatego nie warto go ignorować, że jest prawdziwe i niesie ze sobą wiele korzyści. Sprawdza się również w przypadku zapalenia spojówek, którego skutecznie możesz uniknąć. Aby ochronić swoje oczy przed stanem zapalnym unikaj:
- pocierania oczu brudnymi dłońmi,
- używania pożyczonych od innych kosmetyków do oczu,
- złego przechowywanie szkieł kontaktowych,
- używania pożyczonych soczewek kontaktowych,
- aplikacji kropli do oczu bez uprzedniego dokładnego umycia dłoni,
- makijażu oka w sytuacji, gdy doszło już do jakiejkolwiek infekcji w tym obszarze,
- noszenia soczewek kontaktowych przy stanie zapalnym oczu oraz w czasie zapalenia spojówek.
Choć zapalenie spojówek samo w sobie jest niegroźne, to nie powinieneś go lekceważyć. Oczy to bardzo ważny organ w twoim ciele i dlatego wszelkie objawy chorobowe powinny być traktowane przez ciebie poważne. W przypadku braku poprawy w ciągu kilku dni od pojawienia się objawów zapalenia spojówek, powinieneś skonsultować się z okulistą.
