Stopa jest bardzo ważną częścią naszego ciała, która przede wszystkim sprowadza się do funkcji lokomocyjnych. Dzięki swej budowie stopa umożliwia bezpośredni kontakt z podłożem w czasie chodzenia, skakania czy biegania. Mechanika chodu polega na przenoszeniu ciężaru ciała wzdłuż osi stopy. W prawidłowo ukształtowanej stopie linia środkowa biegnie od środka guza piętowego przez najważniejsze wzniesienie podłużnego sklepienia do środka dużego palca. Różnego rodzaju deformacje stopy mogą zaburzyć ten stan i przyczynić się do utraty funkcji oraz wystąpienia wielu dolegliwości. Są to najczęściej nabyte choroby stopy, takie jak stopa wydrążona, stopa szpotawa, paluch koślawy, stopa płasko-koślawa, palce młoteczkowate, paluch sztywny, palce szponiaste, ostroga piętowa czy płaskostopie.
Deformacje stopy — jakie mogą być przyczyny
Na stopach rozróżnia się wiele deformacji, które często są zaniedbywane w wieku dziecięcym. W dalszych latach może to prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji związanych ze zdrowiem człowieka.
Do innych powodów nabytych deformacji stóp można zaliczyć:
- konsekwencje chorób kręgosłupa, bioder i kolan,
- zmiany w stawie skokowym,
- nadwaga,
- brak odpowiedniej gimnastyki,
- nieodpowiednie obuwie.
Ból stopy a wady postawy
Bóle stopy mogą wpływać na zmianę w sposobie poruszania się, która prowadzi do przeciążeń układu ruchu. Przeciążenia tego rodzaju prowadzą najczęściej do bólu kolan, bioder, a także całego kręgosłupa. Dodatkowo niekiedy pojawiają się typowe objawy przedwczesnego zużycia materiału, czyli artretyzm.
Warto uświadomić sobie, że nasze problemy z bólami stóp zaczęły się od momentu, kiedy człowiek zaczął nosić obuwie nie w celu ochrony stóp, ale w celu prezentacji różnych pomysłów przystrajania ciała.
Po wyglądzie stóp można rozpoznać wiek, rodzaj pracy, nawyki higieniczne, poziom kultury osobistej, a także bóle w układzie ruchu, jak i choroby układowe.
Nieodpowiednie obuwie
Deformacje stopy mają swoje źródło również w noszonym obuwiu. Współcześnie to właśnie buty najbardziej przyczyniają się do pogłębiania wrodzonych chorób stóp lub do rozwijania deformacji nabytych. Cierpienia większości osób są wynikiem szkodliwego wpływu butów na stopy, a co za tym idzie – również i na cały układ ruchu.
Różne deformacje stopy
Haluksy
Głównymi przyczynami powstawania popularnego haluksa są czynniki genetyczne oraz noszenie nieodpowiedniego obuwia. Najbardziej sprzyjające deformacjom są lubiane przez kobiety buty z wąskimi czubkami i na wysokich obcasach. Podolog w trakcie wizyty zazwyczaj zaleca noszenie specjalnych nastawiaczy międzypalcowych oraz poduszek przeciwuciskowych, które chronią wystającą część stawu w bucie oraz zapobiegają rozwojowi stawu zapalnego i poprawiają komfort chodzenia. Współczesna ortopedia radzi sobie skutecznie z usuwaniem deformacji tego rodzaju. Szybki, bezpieczny i efektywny zabieg pozwoli na pozbycie się haluksów na zawsze.
Przeczytaj także: Haluksy — przyczyny, zapobieganie i leczenie
Stopa płasko-koślawa
Stopa płasko-koślawa najczęściej pojawia się już w dzieciństwie. Trzeba jednak pamiętać, że do 8. roku życia płaskostopie może być fizjologiczne i z czasem zanika.
W schorzeniu tego rodzaju dochodzi do zsuwania się kości skokowej z kości piętowej. Prowadzi to do utrwalonego obniżenia lub zaniku łuku poprzecznego i podłużnego stopy, skrócenia ścięgna Achillesa, koślawości tyłostopia i odwiedzenia przodostopia.
W gabinecie ortopedycznym specjalista może zalecić używanie specjalnie dobranych wkładek, pomagających podeprzeć kość piętową. Wkładka ma za zadanie pochylanie kości, przez co zapobiega zsuwaniu jej z kości skokowej. Tego typu deformacje stopy przyczyniają się do znacznych wad postawy, poczynając od wieku dziecięcego, a kończąc na dorosłym życiu. Zaleca się również poddanie się skutecznemu zabiegowi, który zniweluje deformację.
Nierzadko tego rodzaju deformacja stopy łączy się koślawością kolan, co jeszcze bardziej ją pogłębia.
Płaskostopie
Gdy stopa jest zdrowa, nie dotyka podłoża całą swoją powierzchnią, ponieważ jej kości układają się w łuk. W przypadku płaskostopia natomiast są one ułożone prosto, równolegle do podłoża.
Tego rodzaju deformacje stopy dzielą się na:
- płaskostopie podłużne — obniżony jest łuk przyśrodkowy stopy, przez co pozbawiona jest ona naturalnego wyprofilowania i tym samym traci właściwości amortyzacyjne. Powoduje to duże przeciążenia i różnego rodzaju konsekwencje zdrowotne zarówno w przypadku dzieci, jak i dorosłych.
- płaskostopie poprzeczne — w tym przypadku do spłaszczenia stopy dochodzi w wymiarze poprzecznym, przez co przodostopie jest znacznie poszerzone i niemal całkowicie obciążone.
Stopa szpotawa
Ta deformacja stopy wyglądem przypomina kije golfowe i ma sierpowaty kształt. Stopa zwrócona jest do wewnątrz i oparta na bocznym, zewnętrznym brzegu.
Mięśnie strzałkowe i więzadła boczne są w takiej sytuacji rozciągnięte, natomiast więzadła przyśrodkowe i mięśnie piszczelowe przykurczone. Osoby ze stopą szpotawą mogą mieć szczuplejsze łydki.
Paluch sztywny
Deformacje stopy, do których należy też paluch sztywny to zmiany, które polegają na postępującym sztywnieniu pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego. Pojawia się przy tym ból i trudności w zginaniu palca, co ostatecznie może zakończyć się odrętwieniem palucha lub stanu zwanego zamrożeniem stawu.
Przyczyn tego rodzaju choroby zwyrodnieniowej stawu może być kilka. Należą do nich powtarzające się mikrourazy, skurcze zginaczy palucha, czy też uszkodzenie pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego.
Palce młoteczkowate
To deformacja, która najczęściej dotyczy II palca w stopie i polega na zagięciu palca w stawie miedzypaliczkowym dalszym. Może objawiać się bólem szczytu palca, zmianą troficzną płytki paznokciowej i pojawiającym się bolesnym modzelem na powierzchni palca w miejscu zagiętego stawu.
Palce młoteczkowate mogą pojawić się jako skutek urazów, zaburzeń nerowomięśniowych, czy też noszenia zbyt krótkiego obuwia z wąskimi czubkami.
Palce młotkowate
Ten rodzaj deformacji stopy może dotyczyć jednego lub kilku palców z wyjątkiem palucha i najmniejszego palca. Palce młotkowate to pierwotne zniekształcenie zgięciowe w stawie międzypaliczkowym, które swoim wyglądem przypomina młotek. Jeśli zauważyłeś u siebie początkie tego rodzaju zniekształcenia, umów się na konsultację do ortopedy lub podologa. Początkowo bowiem palce są ruchome i można je w prosty sposób skorygować. Zmiany w stopniu zaawansowanym mogą kwalifikować się do leczenia chirurgicznego.
Oprócz dolegliwości bólowych palców i stopy, na czubku palca lub nad jego środkowym stawem, mogą tworzyć się modzele i nagniotki. Palce mogą też nakładać się na siebie.
Palce szponiaste
Choroba stopy tego rodzaju występuje w palcach od II do IV, a przyczyną jest noszenie źle dobranego obuwia, które najczęściej jest za krótkie. Wady te wiążą się z częściowym zagięciem jednego lub dwóch stawów międzypaliczkowych i są następstwem przerostu w stawie śródstopno-paliczkowym.
Częstym problemem, na który skarżą się osoby z deformacjami tego typu, są odciski i modzele. Powstają one na nieprawidłowo zgiętych stawach, czyli tam, gdzie palce narażone są na stały nacisk i tarcie obuwia. Ortopeda zaleca w takim przypadku usuwanie zrogowaceń z powierzchni palców, a także noszenie właściwych butów oraz wkładek. Dodatkowo proponuje również obrączki, osłonki, a także podkładki z miękkich, elastycznych materiałów, służące ochronie wystających stawów oraz wymuszające prawidłowe ustawienie stopy.
Ostroga piętowa
Ostroga, czyli wyrośl kostna na guzie piętowym od strony podeszwowej, pojawia się jako skutek przewlekłego stanu zapalnego. Może do niego dojść w wyniku długotrwałego podrażniania włókien nerwowych, zapalenia pochewek ścięgien lub przeciążania więzadła.
Jednym z głównych objawów jest dokuczliwy ból w okolicy pięty zarówno w trakcie chodzenia, jak i podczas stania. Na tego rodzaju deformacje stopy dużo bardziej narażone są osoby z nadwagą i cierpiące na otyłość.
Stopa wydrążona
W zdrowej stopie obecne są trzy punkty podparcia, dzięki którym możliwa jest prawidłowa amortyzacja w trakcie chodzenia lub innych aktywności, w których ma miejsce kontakt z podłożem.
Punkty te to:
- guzowatość kości piętowej,
- pierwsza głowa kości śródstopia
- piąta głowa kości śródstopia.
W połączeniu z łukiem przyśrodkowym, podłużnym bocznym i poprzecznym przednim pozwalają na stabilne poruszanie się.
Deformacja stopy w postaci stopy wydrążonej polega na nadmiernym wysklepieniu łuku podłużno-bocznego z nadmiernym jego skróceniem, zwiększeniem podbicia i szponiastym ustawieniem palców. Umiejscowienie dominującego wydrążenia sprawia, że możesz cierpieć na stopę wydrążoną przednią, tylną lub mieszaną.
Stopa wydrążona ma bardzo małą zdolność pochłaniania wstrząsów, co może prowadzić między innymi do złamań przeciążeniowych trzonu kości piszczelowej.
Deformacje stopy – jak im zapobiegać?
Systematyczne wizyty w gabinecie ortopedycznym są niezbędne dla zminimalizowania lub usunięcia dolegliwości, wynikających z deformacji stóp. Właściwe korzystanie z zabiegów nowoczesnej ortopedii, ćwiczeń oraz wkładek czy ortez pozwala na zdecydowaną poprawę stanu stóp. Nieumiejętne działanie na własną rękę może przyczynić się do pogłębienia problemu.
Ponadto, warto pamiętać o doborze odpowiedniego obuwia, które jest niezbędne do zachowania zdrowych i estetycznie wyglądających stóp. Dobre dla stopy obuwie powinno przede wszystkim umożliwiać swobodne poruszanie palcami. Warto zwrócić uwagę na wyściółkę, która jest odpowiedzialna za wchłanianie wilgoci oraz przepuszczanie powietrza do wnętrza buta. Zalecana wysokość obcasa to od 2,5 do 4 cm. Jest dobra dla stóp, szczególnie, gdy obcas jest na szerokiej podstawie i dobrze osadzony pod piętą.
Nasze poradnie: Ortopeda – Będzin, Ortopeda – Katowice i Ortopeda – Olkusz zatrudniają doświadczonych lekarzy specjalistów.Zapraszamy na wizyty w celu skontrolowania budowy stopy i podjęcia ewentualnych metod leczenia ich deformacji.
Jeżeli deformacja stopy stała się faktem, warto także pomyśleć o specjalistycznym zabiegu ortopedycznym – chirurgia stopy w Szpitalu Jednego Dnia Centrum Medycznego Inter-Med w Będzinie daje możliwości skorygowania poważnych deformacji stopy.
Źródło: www.doz.pl
