Gastroskopia to badanie przeprowadzane przy diagnozowaniu chorób przełyku, żołądka lub dwunastnicy. Ze względu na jego charakter, wielu pacjentów wciąż obawia się gastroskopii i stresuje na długo przed wyznaczoną datą badania. Dlaczego jest ono niezwykle istotne dla diagnostyki niektórych chorób i czy rzeczywiście ból jest nie do zniesienia?
Co to jest gastroskopia?
Zacznijmy od podstawowej wiedzy na temat tego badania. Gastroskopia to badanie endoskopowe umożliwiające dokładne zbadanie oraz ocenę funkcjonowania górnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli przełyku, żołądka i dwunastnicy. Oprócz funkcji diagnostycznej, gastroskopia może także spełniać funkcję terapeutyczną polegającą na wykonywaniu różnych, drobnych zabiegów np. wycinaniu polipów, pobraniu wycinka do badania czy tamowaniu krwawienia.
Na czym polega badanie gastroskopem?
Gastroskop to giętki aparat, który najczęściej wprowadzany jest do układu pokarmowego poprzez usta. W niektórych przypadkach, wziernik wprowadzany jest przez nos. Urządzenie wyposażone jest w kamerę oraz źródło światła, dzięki czemu lekarz może dokładnie obejrzeć wnętrze przełyku, żołądka i dwunastnicy. Ponadto, gastroskop wyposażony jest także w narzędzie umożliwiające pobranie wycinka do badania i usunięcie drobnych zmian oraz aparat do wtłaczania gazu. Jest to badanie zaliczane do inwazyjnych, ingerujących w organy, jednak nie jest badaniem niebezpiecznym. Powikłania się zdarzają, jednak dotyczą bardzo niewielu pacjentów. Gastroskopia, której celem jest diagnoza może być wykonywana w warunkach ambulatoryjnych. Jeśli celem jest drobny zabieg, może zajść konieczność przeprowadzenia badania w warunkach szpitalnych, ale to zależy od indywidualnego przypadku.
Jakie są odczucia pacjenta podczas badania?
Wielu pacjentów boi się tego badania i stresuje na długo przed wyznaczonym terminem. Ów strach z pewnością bierze się z samego charakteru badania (wprowadzanie gastroskopu przez usta i przełyk) oraz „miejskich legend”, z których najczęściej dowiadujemy się o „katuszach i torturach” jakich pacjenci doznają podczas gastroskopii. Z pewnością w każdej plotce jest ziarenko prawdy, ponieważ badanie nie należy do przyjemnych. Jednocześnie warto zaznaczyć, że nie jest to badanie podczas którego odczuwa się duży ból. Możemy mówić o pewnym uczuciu dyskomfortu. Przed badaniem, do gardła podawany jest środek znieczulający w aerozolu, który znacznie ogranicza dolegliwości bólowe. Częstym zjawiskiem jest naturalny odruch wymiotny i jeśli jest on bardzo silny, w niektórych przypadkach lekarz może zalecić przeprowadzenie badania przez nos. Znieczulenie ogólne raczej nie jest stosowane u osób dorosłych. Jeśli pacjent odczuwa silny strach, mogą zostać podane środki uspokajające. Badanie trwa od kilu do kilkunastu minut. Może być powtarzane wielokrotnie, ponieważ podczas jego trwania, pacjent nie jest poddawany działaniu szkodliwych czynników.
Jakie choroby można wykryć dzięki gastroskopii?
Badanie gastroskopem, to bardzo dokładna metoda pozwalająca na ocenę treści płynnej, ruchomości ścian przełyku, żołądka i dwunastnicy oraz wyglądu tych narządów. Gastroskopia umożliwia także pobranie materiału do badań bakteriologicznych, wirusowych lub grzybiczych oraz wycinka do badań histopatologicznych. Badanie pozwala na zdiagnozowanie między innymi chorób takich jak; wrzody żołądka i dwunastnicy, zapalenie błony śluzowej przełyku lub żołądka, żylaki przełyku, łagodne i złośliwe nowotwory oraz ocenę zmian spowodowanych czynnikami zewnętrznymi (np. promieniowaniem) i ocenę przebiegu leczenia i zmian chorobowych.
Kiedy lekarz może zalecić wykonanie gastroskopii?
Lekarz zwykle zaleca wykonanie gastroskopii wówczas, gdy pacjenci mają takie objawy jak krwawienie z przewodu pokarmowego, przewlekłe nudności lub wymioty, przewlekłe bóle brzucha lub zgaga, trudności w połykaniu, zwiększone ryzyko nowotworu, podejrzenie chorób wrzodowych lub nowotworowych lub krwawienie z przewodu pokarmowego.
Gastroskopia jest badaniem, dzięki któremu można szybko i skutecznie zdiagnozować choroby układu pokarmowego. Nie należy do badań przyjemnych, jednak pogłoski o dużym bólu towarzyszącemu badaniu są mocno przesadzone. Ogromne znaczenie ma także podejście i umiejętności lekarza. Cierpliwe wytłumaczenie istoty badania oraz delikatności i wyczucie zwykle wystarczą, aby pacjent po badaniu stwierdził, że właściwie nie było się czego obawiać.
