Ultrasonografia, znana pod popularnym skrótem USG to powszechnie wykonywane badanie, pozwalające na uzyskanie obrazu tkanek oraz narządów. Urządzenia, dzięki którym wykonuje się tego rodzaju badanie, czyli ultrasonografy zostały wprowadzone do szpitali na przełomie lat 60. i 70., natomiast pierwsze wykorzystanie USG w diagnostyce zostało przeprowadzone w połowie ubiegłego wieku.
Aparatura USG składa się z monitora i sondy. Na monitorze wyświetla się badany narząd, umożliwia to również zatrzymanie, wydrukowanie czy zmierzenie widoku. Sonda odpowiedzialna jest za wytwarzanie, a także odbieranie fal ultradźwiękowych. Podczas przeprowadzania badania ultrasonografii wykorzystywane są różnego rodzaju głowice – ich typ zależy od wielkości obszaru, jaki ma być przebadany.
Wykorzystywana częstotliwość natomiast zależna jest od wieku oraz typu budowy pacjenta, a także od położenia badanego narządu. Otrzymanie określonego przekroju zależy od tego w jaki sposób lekarz przyłoży głowicę podczas badania USG. Można dzięki temu uzyskać przekrój skośny, podłużny bądź poprzeczny narządu. W celu wyeliminowana pęcherzyków powietrza, w badaniu USG stosuje się specjalnie przeznaczony do tego żel.
Zastosowanie badań USG
Badania USG stosuje się przede wszystkim w celach diagnostycznych. Do USG wykorzystywane są fale akustyczne o wysokiej częstotliwości, które bezboleśnie wnikają do ciała pacjenta. Rozchodzą się, ale nie uszkadzają komórek. W przeciwieństwie do promieni rentgenowskich, fale ultrafioletowe są bezpieczne dla ludzkiego organizmu. Dodatkowo nie jest wymagane wprowadzanie płynów, aby powstał kontrast. Dużą zaletą badania USG jest możliwość rozpoznania struktury narządu, ponieważ każdy z nich odbija inaczej ultradźwięki.
Badanie USG nie jest inwazyjne, a także przebiega zupełnie bezboleśnie. Ryzyko uszkodzenia narządów wewnętrznych przez fale ultradźwiękowe jest praktycznie znikome. USG umożliwia przede wszystkim uzyskiwanie obrazu w czasie rzeczywistym, a także pozwala na określenie kształtu, wielkości czy głębokości samego narządu oraz jego położenia. Dodatkowo badanie USG można powtarzać kilka razy u tej samej osoby. Zastosowanie badań USG sprawdza się również w wypadku osób obłożnie chorych, ponieważ aparatura jest mobilna. Dzięki badaniu USG lekarz ma możliwość na odpowiednio wczesne wykrycie zmian chorobowych, a także patologicznych w narządach wewnętrznych.
Na czym polega badanie USG?
Przed badaniem USG należy odsłonić odpowiedni fragment ciała, który przed przyłożeniem głowicy aparatu, smarowany jest żelem ułatwiającym przewodzenie. Przesuwając głowicę, uzyskuje obraz całego narządu w różnych osiach. Niektóre miejsca nie są jednak dostępne dla USG, ponieważ tkanka kostna, a także powietrze w układzie pokarmowym oraz płucach nie przepuszczają ultradźwięków. Niemożliwa jest zatem ocena kości czy narządów leżących wewnątrz czaszki.
Rodzaje badań USG
Na USG koniecznie zabierz ze sobą pełną dokumentację medyczną dotyczącą badanego narządu lub schorzenia. Poniżej przedstawiona zostały rodzaje badań USG wraz ze wskazaniami.
USG jamy brzusznej
USG brzucha to najczęściej wykonywany rodzaj badań USG. Pozwala na dokładne przebadanie macicy, śledziony, trzustki, nerek, pęcherzyka żółciowego, gruczołu krokowego, wątroby, pęcherza, a nawet aorty. Nie sprawdza się jednak w wypadku badania dwunastnicy, żołądka, a także dalszych części jelit.
Wskazania do wykonania USG jamy brzusznej:
- Uraz brzucha
- Ból w jamie brzusznej
- Stwardnienia wyczuwalne podczas badania palpacyjnego
- Wymioty, nudności oraz biegunka
- Nagła utrata wagi, a także niejasne powiększenie się obwodu brzucha
- Problemy z oddawaniem stolca oraz moczu
- Złe wyniki badań takich jak: anemia, niekorzystny poziom enzymów trzustkowych lub wątrobowych
- Gorączka lub żółtaczka nieznanej przyczyny
- Krwawienie narządów rozrodczych, a także przewodu pokarmowego lub układu moczowego
Przed przystąpieniem do badania USG brzucha, pacjent powinien być na czczo, co oznacza, że ostatni posiłek można zjeść 8 godzin przed badaniem. Wynika to z tego, że w czasie spożywania połykane jest również powietrze, co powoduje obkurczenie niektórych narządów. Z tego względu również nie powinno palić się dymu tytoniowego przed badaniem. Podczas badania USG wykonywanego przez powłokę brzucha, powinien być pełny pęcherz, co ułatwia zobaczenie narządów rodnych oraz pęcherza.
Badanie USG w ciąży
To specyficzny rodzaj badania USG. Dzięki niemu lekarz ginekolog może monitorować rozwój płodu i upewnić się czy nie pojawiają się niepokojące objawy. Badanie USG podczas ciąży jest w zupełności nieinwazyjne i w żaden sposób nie zagraża ono mamie oraz dziecku. Odbywa się najczęściej w pozycji leżącej, wykonywane jest przezbrzusznie lub dopochwowo. Do 11 bądź 12 tygodnia powinno być wykonywane dopochwowo. Wówczas wykonywane jest przy pustym pęcherzu. Ten rodzaj badania USG przebiega analogicznie do USG jamy brzusznej. Całość trwa od kilku do kilkunastu minut.
USG dopochwowe
Badanie USG dopochwowe to zaraz po cytologii podstawowe badanie wykonywane w ginekologii oraz w położnictwie. Polega ono na wprowadzeniu ultrasonograficznej sondy przez pochwę, co pozwala na dostarczenie precyzyjnego obrazu narządów rozrodczych kobiety. Nie wymaga ono wypełnienia pęcherza moczowego i jest bardziej dokładne od USG wykonywanego przez powłoki brzuszne.
Wskazania:
- Nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych
- Bóle podbrzusza
- Diagnostyka niepłodności
- Dolegliwości okołomiesiączkowe, czyli silne zaburzenia lub zatrzymania cyklu czy bardzo dokuczliwy ból w czasie miesiączki
- Podejrzenie zmian w obrębie jajników bądź macicy lub wady budowy narządów rodnych
- Konieczność oszacowania fazy cyklu miesiączkowego
- Trudności z donoszeniem ciąży
Przed USG dopochwowym wystarczy jedynie opróżnienie pęcherza oraz podanie ginekologowi daty rozpoczęcia ostatniego cyklu. Aby zmniejszyć tarcie, lekarz naciąga na sondę jednorazową powłoczkę z lateksu zwilżoną żelem. Badanie jest bezbolesne, ale może być nieco niekomfortowe. Nie wykonuje się go natomiast kobietom, które nie rozpoczęły jeszcze współżycia.
USG endokretalne
Ten rodzaj badania USG pozwala na badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Polega na wprowadzeniu kilkucentymetrowej głowicy z kapturkiem wypełnionym wodą. Wprowadza się ją do odbytu, ponieważ umożliwia ona dokładniejsze przebadanie ścianek narządu oraz uzyskanie obrazu lepszej jakości. Dzięki temu badaniu USG lekarz jest w stanie sprawdzić czy na jelitach nie ma zmian nowotworowych.
USG serca, czyli echokardiografia
Tego rodzaju badanie USG wykonywane jest w celu sprawdzenia nieprawidłowości struktur serca, a także jego wydolności. Stosuje się go, aby postawić odpowiednią diagnozę, a także ustalenie metody leczenia.
Wskazania do USG serca:
- Choroby niedokrwienne serca
- Nadciśnienie tętnicze
- Wady serca – zarówno wrodzone, jak i nabyte
- Podejrzenie choroby zakrzepowo-zatorowej
- Zapalenie mięśnia sercowego lub zapalenie wsierdzia
W celu uzyskania obrazu lepszej jakości, lekarz może skierować na inwazyjną wersję badania USG przy użyciu specjalnej sondy wprowadzanej do przełyku. W czasie badania znieczulane zostaje gardło pacjenta za pomocą aerozolu.
Badania USG w rękach specjalistów
Zastosowanie badania USG to przede wszystkim możliwość rzetelnej diagnozy. Tego rodzaju badania powinny być wykonywane przez lekarzy specjalistów. USG w Olkuszu zapewnia profesjonalnie przeprowadzone USG, podczas którego przede wszystkim dba się o komfort pacjenta.
