Dawno minęły już czasy, kiedy półki sklepowe świeciły pustkami, a jedzenie było na kartki. Dziś mamy dostęp do najróżniejszych produktów spożywczych, a restauracje kuszą coraz bardziej smakowitymi daniami. Nie musisz daleko iść, by zjeść smacznie, choć nie zawsze oznacza to również zdrowo. Niemniej jednak możesz jeść, kiedy chcesz i ile chcesz, jeśli tylko jesteś w stanie za to zapłacić.
Z jednej strony jest to powód do radości. Z drugiej jednak taki nieograniczony dostęp może przyczynić się do różnego rodzajów zaburzeń związanych z jedzeniem. Jednym z nich jest kompulsywne objadanie się. Jak je rozpoznać i co może być jego przyczyną?
Jak rozpoznać kompulsywne objadanie?
Zaburzenie to nie pojawia się z dnia na dzień. Może dotknąć zarówno ciebie, jak i twoich bliskich. Być może pewne zachowania związane z jedzeniem wzbudziły twój niepokój, ale uznałeś je za chwilowe wahania nastroju, z którymi w końcu trzeba sobie jakoś radzić. A ponieważ jedzenie jest dobre na chandrę i gorsze dni, więc przymknąłeś na to oko. Co, jednak jeśli były to pierwsze objawy kompulsywnego objadania?
Dla dobra swojego i innych warto znać zarówno objawy, które pojawiają się na początku, jak i w stadium zaawansowanym. W każdym bowiem momencie można to przerwać i z pomocą specjalisty przywrócić równowagę emocjonalną i psychiczną, a co za tym idzie, zdrowy sposób odżywiania się.
Pierwsze oznaki kompulsywnego objadania
Osoba, która doświadcza pierwszych epizodów napadowego jedzenia, nie jest dumna z siebie i z tego, co robi. Jest przekonana, że inni mogą ją oceniać, krytykować i powstrzymywać przy kolejnych próbach objadania się. Tym bardziej że nie tylko je za dużo i za szybko, ale jakość odżywcza samych pokarmów pozostawia wiele do życzenia. Dlatego osoba taka:
Je w ukryciu
Dzięki temu nie tylko może zjeść, ile chce i tak szybko, jak tego w danej chwili potrzebuje, ale też czuje się przy tym bezpiecznie. Jest poza zasięgiem wzroku i potępiających ją słów ze strony innych. Nieważne, czy byłyby to słowa pełne troski i wypowiadane z chęci udzielenia pomocy, czy też krytyczne i ganiące. Lepszym wyjściem w takiej sytuacji zawsze będzie jedzenie w samotności.
Unika przebywania w towarzystwie innych
Im częściej ulega napadom objadania się, tym gorzej się z tym czuje. Za tym idzie poczucie winy i brak akceptacji swojego ciała, którego wygląd coraz bardziej oddala się od ideału. Lepiej w takiej sytuacji nie narażać się na docinki i uwagi ze strony innych.
Próbuje zredukować rosnącą nadwagę
Choć początkowo kompulsywne objadanie zdarza się od czasu do czasu, to i tak mocno wpływa na wagę ciała. Dlatego osoba ta podejmuje próby zrzucenia nadmiaru kilogramów za pomocą bardzo restrykcyjnej i ubogiej w składniki odżywcze diety. To zaś sprawia, że po okresie wyrzeczeń, znów przychodzi chwila słabości w postaci napadów kompulsywnego jedzenia.
Wygląda na coraz bardziej zmęczoną
Uboga dieta może z czasem pozbawić energii i doprowadzić do ciągłego zmęczenia. Przyczynić się mogą do tego też inne choroby oraz wahania nastrojów i problemy w radzeniu sobie z emocjami.
Objawy zaburzenia w zaawansowanym stadium
Gdy kompulsywne objadanie przejdzie do fazy zaawansowanej, objawia się zwykle:
- pochłanianiem dużych ilości jedzenia w trakcie epizodu i to w niedługim czasie,
- utratą kontroli nad jedzeniem i ilością przyjętych pokarmów w trakcie pojedynczego napadu,
- poczuciem winy i wyrzutami sumienia po ustaniu napadu objadania się,
- regularnymi napadami kompulsywnego objadania minimum dwa razy w tygodniu.
Kompulsywne objadanie się — możliwe przyczyny tego zaburzenia
Znajomość przyczyn może sprawić, że przyjrzysz się dokładniej swoim zachowaniom związanym z jedzeniem oraz swoim bliskim, którzy również mogą być narażeni na zaburzenie w postaci kompulsywnego objadania.
Wśród cech, które mogą zwiększyć ryzyko, są:
- mała akceptacja siebie i swojego ciała połączona z niskim poczuciem własnej wartości,
- problemy z kontrolowaniem swojego zachowania,
- brak poczucia odpowiedzialności za swoje zachowanie,
- częsta rezygnacja z korzystnych nawyków na rzecz tych, które mają zły wpływ,
- niestabilność emocjonalna.
Na rozwój zaburzenia mogą mieć też wpływ czynniki zewnętrzne, a wśród nich:
- problemy z otyłością w dzieciństwie,
- problemy z otyłością w dzieciństwie,
- konfliktowa rodzina,
- silna presja bliższego i dalszego otoczenia na posiadanie szczupłej sylwetki,
- wczesna utrata rodziców lub separacja od nich,
- brak wsparcia i zrozumienia w trudnych momentach w okresie dojrzewania.
Rola emocji w kompulsywnym objadaniu
Wiele osób nie radzi sobie ze swoimi emocjami, ale nie każdy próbuje je zajadać. Niestety, jedną z przyczyn kompulsywnego objadania są problemy emocjonalne. Trudne, niewygodne, stresujące i dołujące stany emocjonalne mogą przejawiać się w postaci rozpaczy, poczucia pustki i odrzucenia, lęku przed samotnością, stresu, smutku, czy złości.
Jedzenie w takiej sytuacji ma pomóc w:
- poprawie nastroju po gorszym dniu w pracy,
- odwróceniu uwagi od złych i dołujących myśli oraz niechcianych emocji,
- odreagowaniu tego, co męczące, trudne i stresujące,
- redukcji lęku,
- poczuciu się bezpiecznie, nawet jeśli miałoby to być tylko chwilowe.
Możliwe skutki kompulsywnego objadania się
Spożywanie dużych ilości pokarmów nie pozostaje bez wpływu na sylwetkę. To prosta droga do otyłości, co staje się kolejnym powodem do objadania się. Nakręcająca się spirala złożona z napadów kompulsywnego objadania się, wyrzutów sumienia, wstydu, samokrytyki i niechęci do swojego ciała, wydaje się nie mieć końca. Utrata kontroli nad jedzeniem może stać się początkiem depresji i innych problemów natury psychicznej.
Nierzadko zaburzenie to prowadzi też do rozwoju innych chorób przewlekłych. To może być cukrzyca, nadciśnienie lub schorzenia układu krążenia.
Kompulsywne objadanie to zaburzenie, z którym w pojedynkę bardzo trudno sobie poradzić. Dlatego tak ważne jest zwrócenie się do specjalisty. Po ustaleniu przyczyn będzie on mógł zaplanować leczenie, które może obejmować wiele sfer życia osoby chorej. W przypadku otyłości, zwłaszcza otyłości olbrzymiej, może zaproponować skorzystanie z operacji bariatrycznej. To jedna z najskuteczniejszych form leczenia otyłości. Zanim jednak będzie ona możliwa, niezbędne jest uporanie się z problemami psychicznymi. Stabilność emocjonalna to jeden z podstawowych warunków niezbędnych do pozytywnej kwalifikacji przed operacją bariatryczną.
