Endometrioza to choroba, która dotyka wiele kobiet na całym świecie. Pomimo tego, diagnostyka endometriozy stanowiła spore wyzwanie, a dużą skuteczność umożliwiały głównie badania inwazyjne. Od kilku lat sytuacja zaczęła się zmieniać dzięki badaniom i odkryciom nowych metod diagnostycznych, w tym testu z krwi i testu EndoRNA.
Endometrioza — co powinnaś o niej wiedzieć
Gruczolistość macicy, czyli endometrioza to jedna z częstszych chorób, które są przedmiotem leczenia ginekologicznego. Oprócz niepłodności, którą powoduje, nierzadko kończy się zabiegiem histerotomii, czyli usunięcia macicy.
Endometrioza diagnozowana jest wówczas, gdy tkanka błony śluzowej trzonu macicy, czyli endometrium wychodzi poza obszar jamy macicy. Może pojawić się między innymi w obrębie jajowodu, jajnika, pęcherza moczowego, wątroby lub żołądka. Ponieważ komórki te są bardzo podobne do endometrium i reagują na zmiany hormonalne, dochodzi do reakcji zapalnych, zrostów, bolesnych guzków, wewnętrznych krwawień i różnego rodzaj powikłań w organizmie.
W zależności od narządu, który został zaatakowany przez tę chorobę, możesz odczuwać różne dolegliwości. Najczęściej są to:
- nietypowe bóle brzucha i bóle w krzyżu,
- częstomocz oraz parcie naglące,
- ból w czasie oddawania moczu i stolca,
- widoczne ślady krwi w moczu lub stolcu,
- dłużej trwające i bardziej obfite miesiączki,
- pogorszenie jakości życia seksualnego.
Niestety choroba ta dość często nie daje żadnych objawów w początkowym stadium jej rozwoju.
Dopiero szczegółowa diagnostyka endometriozy jest w stanie wykryć zmiany chorobowe. Zdarza się też, że zostaje wykryta przy okazji zabiegu chirurgicznego lub USG ginekologicznym ukierunkowanym na inne schorzenia.
Bardzo ważne w diagnozowaniu endometriozy są regularne badania kontrolne w gabinecie ginekologicznym. Ważne jest wówczas, abyś zgłaszała lekarzowi wszelkie objawy, które mogą wskazywać na problemy zdrowotne w obrębie narządów płciowych. Może się bowiem okazać, że już samo bolesne miesiączkowanie, czy ból podczas stosunku lub mikcji mogą mieć przyczyną w endometriozie. Gdy dowie się o tym ginekolog, będzie wiedział jakie kroki podjąć i które badania wykonać, by potwierdzić lub wykluczyć tę chorobę.
Z jakich metod diagnostycznych może skorzystać?
Diagnostyka endometriozy
Jeszcze do niedawna diagnozowane endometriozy było procesem skomplikowanym i długotrwałym, co spowodowane jest między innymi niespecyficznymi objawami. Stąd ostateczna diagnoza stawiana jest nierzadko dopiero po 7-9 latach od pojawienia się pierwszych objawów choroby. Zanim lekarz zdecyduje o badaniu inwazyjnym, które może potwierdzić wstępną diagnozę, przeprowadza kilka badań nieinwazyjnych.
Na szczęście pojawiają się nowe, odkrywcze metody nieinwazyjne, które mogą skrócić diagnozowanie z kilku lat do kilku dni.
Podstawowe badania ukierunkowane na zdiagnozowanie endometriozy
Gdy umówisz się na wizytę do ginekologa, przygotuj się na to, iż zacznie on od standardowych, nieinwazyjnych badań. Dzięki nim wstępnie określi, czy konieczne jest poszerzenie diagnostyki. W praktyce oznacza to, że podczas spotkania lekarz:
- przeprowadzi z tobą szczegółowy wywiad medyczny — pytania pozwolą mu poznać objawy, czas ich pojawienia się i częstotliwość, przypadki endometriozy w twojej rodzinie i inne ważne informacje dotyczące twojego stanu zdrowia i historii przebytych chorób oraz prowadzonego stylu życia,
- wykona badanie ginekologiczne — jego celem jest ocena wielkości, pozycji i ruchomości macicy oraz przydatków, a także ocena więzadeł krzyżowo-macicznych,
- zrobi USG macicy i jamy brzusznej.
Konieczne może też być wykonanie rezonansu magnetycznego w celu ustalenia mapy zmian patologicznych.
Laparoskopia w diagnostyce endometriozy
To jeden ze złotych standardów w diagnozowaniu endometriozy. Dzięki wprowadzonym przez niewielkie nacięcia w pępku i podbrzuszu narzędziom lekarz może bardzo dokładnie ocenić budowę narządów płciowych. Jeśli więc pojawiły się tam zmiany wywołane przez endometriozę, z pewnością zostaną dostrzeżone. Tym samym lekarz będzie mógł przeprowadzić zabieg ich usunięcia. Niestety nie jest to zwykłe badanie, bo wiąże się z koniecznością poddania się znieczuleniu ogólnemu. Mimo to z pewnością warto z niego skorzystać, jeśli lekarz uzna je za wskazane.
Po pobraniu zmienionych chorobowo tkanek lekarz przesyła je do badania histopatologicznego w celu potwierdzenia wstępnej diagnozy. Badanie to pozwala też na określenie stopnia zaawansowania endometriozy.
Ginekolog endokrynologiczny w Centrum Medycznym INTER-MED Katowice,Będzin
Diagnostyka endometriozy — test z krwi
To jedno z najnowszych odkryć badaczy z Wielkiej Brytanii. Mowa o Mitomic Endometriosis test, czyli teście z krwi pobranej od kobiety z podejrzeniem endometriozy. Badacze skupili się na znalezieniu w próbce cząsteczek DNA i zbadaniu ich pod kątem obecności tak zwanych biomarkerów endometriozy (znaczników biologicznych, które mogą wskazywać na obecność stanu chorobowego).
Test EndroRNA
Każdy małoinwazyjny test, który pozwala na szybkie zdiagnozowanie endometriozy to coś, na co od lat czekały kobiety. Oprócz testu z krwi dziś mają do wyboru też innowacyjną metodą opracowaną przez zespół naukowców z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Mowa o teście EndroRNA. Badacze zwrócili uwagę, że kobiety z objawami wskazującymi na endometriozę mają podwyższoną ekspresję mRNA – genu FUT4.
W ramach badania przypominającego cytologię ginekolog pobiera z wnętrza macicy materiał, który przekazywany jest do laboratorium w celu dokładnej analizy.
Tego rodzaju testy to ogromne przełomy, gdy chodzi o diagnozowanie endometriozy. Nie tylko skracają czas oczekiwania na ostateczny wynik, ale też przynoszą ogromną ulgę zarówno fizyczną, jak i psychiczną chorym kobietom.
