Arytmia serca, wraz z wiekiem, pojawiać się może coraz częściej, choć niekoniecznie. Ci, którzy jej doświadczyli, mówią o kołataniu serca, czyli odczuciu, że serce bije niemiarowo, jakby przeskakiwało, a nawet na chwilę dochodziło do jego zatrzymania. Czy arytmia serca to sygnał poważnej choroby, czy może tylko niewielkiego zaburzenia jego pracy?
Co to jest arytmia?
Za prawidłową pracę twojego serca odpowiada impuls elektryczny. Gdy jego przepływ w układzie przewodzącym mięśnia sercowego jest skoordynowany i przebiega w określonej sekwencji, wszystko w twoim sercu działa bez zakłóceń.
Wspomniany impuls elektryczny wytwarzany jest w węźle zatokowym, który znajduje się w prawym przedsionku i jest fizjologicznym nadawcą rytmu serca.
Aby krew mogła być pompowana tętnicami do całego organizmu, impuls z węzła zatokowego musi przejść przez przedsionki serca, węzeł przedsionkowo-komorowy i odnogi pęczków Hisa, by na końcu pobudzić mięśniówkę komór serca. Wskutek tego najpierw następuje skurcz przedsionków, a potem komór.
Zdarza się jednak, że pobudzenie elektryczne rozchodzi się w sposób nieprawidłowy, co nazywane jest arytmią serca.
Arytmia serca – kiedy nie musisz się bać
Serce to jeden z najważniejszych organów ludzkiego ciała i nie wolno bagatelizować nawet najmniejszych zmian w jego naturalnej pracy. Niemniej jednak, są sytuacje, w których może się wydawać, że coś z nim jest nie tak i co wtedy? Najważniejsze, to mieć świadomość, jakie okoliczności temu towarzyszą, czyli co robisz, jakie emocje odczuwasz, w jakiej sytuacji życiowej się znajdujesz.
Częstoskurcz
O częstoskurczu mówi się, gdy rytm zatokowy utrzymuje się pomiędzy 100 a 220 skurczów na minutę i poprzedzony jest silnym stresem, psychicznym podnieceniem, napięciem nerwowym lub dużym obciążeniem w postaci wysiłku fizycznego. Jeśli po usunięciu przyczyny lub środków uspokajających, rytm wraca do normy, nie trzeba wzywać lekarza w trybie pilnym. Jeśli jednak sytuacja będzie się powtarzać, warto poddać się badaniom, by wykluczyć inne przyczyny.
Rzadkoskurcz
W tej sytuacji, rytm zatokowy spada poniżej 60 skurczów na minutę. Jeśli pojawia się rzadko, zwykle w czasie snu i w stanach wzmożonego napięcia nerwów błędnych i nie cierpisz na żadne choroby układu krążenia, nie ma powodów do zmartwień. Pomoc lekarska może okazać się nieodzowna, gdy rzadkoskurczowi towarzysz uczucie ogólnego osłabienia, ziewanie, senność i pojawia się skłonność do omdleń.
Poważne zaburzenia rytmu serca
Jedno z nich, może okazać się śmiertelne, jeśli w porę nie nadejdzie pomoc.
Migotanie przedsionków
To umiarkowanie groźna odmiana arytmii. Objawia się między innymi osłabieniem, zawrotami głowy, kołataniem serca, omdleniami, uczuciem niemiarowej pracy serca,, dusznościami lub też dzwonieniem w uszach. Może okazać się niebezpieczna, jeśli nie zostaną zastosowane leki rozrzedzające krew.
W niektórych przypadkach migotanie przedsionków może przebiec bezobjawowo lub skąpoobjawowo.
Migotanie przedsionków może mieć przyczyny:
- sercowe:
- wady zastawkowe serca,
- kardiomiopatie
- nadciśnienie tętnicze,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- choroba niedokrwienna serca,
- pozasercowe:
- zatorowość płucna,
- nadczynność tarczycy,
- nadużywanie alkoholu
- nadużywanie wybranej grupy leków,
- przyjmowanie narkotyków.
Migotanie komór
To dużo poważniejsza forma arytmii serca, która prowadzi do zatrzymania krążenia. Konsekwencją tego jest utrata przytomności i zatrzymanie oddychania.
Tego rodzaju arytmia serca może mieć miejsce szczególnie wtedy, gdy jesteś po zawale serca, chorujesz na niewydolność serca w stopniu ostrym lub na kardiomiopatię. Jeśli szybko nie zostanie udzielona pomoc, migotanie komór, może zakończyć się śmiercią. Mówi się, że o życiu lub śmierci w takim przypadku decydują tak zwane 4 złote minuty.
Na migotanie komór najbardziej narażone są też osoby, które chorują na:
- zespół Brugadów,
- zespół wydłużonego QT,
- chorobę wieńcową.
Do migotania mogą również przyczynić się zaburzenia hormonalne, zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej oraz zażywanie narkotyków.
Arytmia serca — najczęstsze przyczyny
Zaburzenia rytmu i przewodzenia najczęściej związane są z takimi patologiami serca, jak:
- choroba niedokrwienna serca,
- kardiomiopatie, czyli pierwotne choroby serca,
- nabyte i wrodzone wady serca, np. wady zastawkowe,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- pewne choroby układu bodźcoprzewodzącego uwarunkowane genetycznie,
- nadciśnienie tętnicze.
Zaburzenia rytmu i przewodzenia mogą mieć także przyczyny pozasercowe, takie jak:
- nadczynność lub niedoczynność tarczycy,
- zaburzenia elektrolitowe (niedobór potasu i/lub magnezu we krwi),
- zatorowość płucna,
- kwasica metaboliczna (np. podczas długotrwałego, intensywnego wysiłku, jak na przykład bieg maratoński),
- niedotlenienie (podczas przebywania na dużych wysokościach),
- zatrucia różnymi substancjami toksycznymi,
- narkotyki i „dopalacze”,
- niektóre leki.
Jakie są najczęstsze objawy arytmii serca?
Tym, co powinno wzbudzić twój niepokój i skłonić do skorzystania z pomocy medycznej w przypadku arytmii serca, jest:
- uczucie duszności,
- kołatanie serca,
- tachykardia,
- bóle w klatce piersiowej,
- utrata przytomności,
- uczucie duszności,
- zawroty głowy,
- omdlenia.
Objawy mogą się też nie pojawić, a o zaburzeniach rytmu i przewodzenia dowiesz się dopiero przy okazji EKG lub w trakcie innego badania lekarskiego.
Do rozwoju arytmii mogą też przyczynić się czynniki, które wynikają z twojego stylu życia. Sercu zdecydowanie nie służy zła dieta, nadwaga, zaburzenia snu i zbyt krótki nocny odpoczynek oraz różnego rodzaju używki, w tym alkohol. Również stres, szczególnie ten długotrwały, który jest dodatkowo potęgowany przez braku odpowiedniego czasu na odpoczynek, może zaburzać pracę serca i prowadzić do arytmii.
Arytmia serca – jak sprawdzić, co jest przyczyną?
Najlepszym rozwiązaniem jest zrobienie odpowiednich badań. W tym celu, należy udać się do kardiologa, który zmierzy ciśnienie, zrobi EKG serca, a jeśli uzna, że warto sercu przyjrzeć się jeszcze dokładniej, wykona Holter EKG. To badanie, które polega na monitorowaniu serca przez co najmniej 24 godziny. Ważne, by nie zmieniać swoich codziennych przyzwyczajeń i robić to, czym zwykle wypełniony jest twój dzień. Jeśli w tym czasie pojawią się niepokojące objawy, konieczne będzie zapisanie ich w specjalnym dzienniku, zgodnie z instrukcją przekazaną przez lekarza.
