Na pytanie o to, kto choruje na depresję, tak naprawdę bardzo trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Wciąż bowiem jest to choroba, z którą wiele osób w ogóle nie zgłasza się do psychologa lub psychiatry. Warto jednak zgłębić nieco temat, ponieważ już sama znajomość przyczyn depresji może w pewnym stopniu pomóc w jej zapobieganiu. Również wiedza na temat podstawowych objawów może cię skłonić do wizyty u specjalisty już w chwili pojawienia się pierwszych z nich. Dzięki temu dużo łatwiej będzie zahamować jej rozwój i uniknąć jej destrukcyjnych skutków.
Czym jest depresja, kto na nią choruje i jak możesz jej skutecznie zapobiegać?
Czym jest depresja?
Gdy wiesz, czym jest depresja, przy jej wstępnym diagnozowaniu łatwiej ci będzie eliminować te objawy, które, choć bardzo podobne, na depresję nie wskazują. Tak jest w przypadku okresowego smutku związanego ze stratą, czy innych życiowych problemów. Stany depresyjne mogą się też pojawiać tymczasowo, choćby w okresie jesienno-zimowym, gdy aura nie sprzyja dobremu nastrojowi, a dni są dużo krótsze.
Typowa depresja, z którą należy udać się do lekarza, to zaburzenia nastroju w postaci smutku, pesymistycznego nastawienia do siebie, świata i innych oraz utrata przyjemności związanej z tym, co kiedyś ci ją dawało. Tym, co odróżnia depresję od innych podobnych stanów, jest przede wszystkim czas ich trwania. Ten, kto choruje na depresję, doświadcza ich dłużej, niż dwa tygodnie i to codziennie, przez większość każdego dnia. Co więcej, na zmianę nastroju nie wpływa poprawa sytuacji, uwolnienie od wcześniejszych problemów życiowych, czy zwykła zachęta do wzięcia się w garść ze strony przyjaciela po zaproszeniu na kawę.
Co jeszcze odróżnia depresję od chwilowych wahań nastroju?
Do innych objawów, które mogą wskazywać na początkowe lub zaawansowane stany depresyjne, należą też:
- brak troski o higienę i ubiór,
- drażliwość,
- poczucie beznadziejności,
- niezdolność do odczuwania przyjemności,
- ciągłe zmęczenie i brak energii mimo braku rzeczywistych przyczyn w postaci ciężkiej pracy, czy wielu obowiązków domowych lub szkolnych,
- niska samoocena,
- myśli o śmierci,
- skłonności samobójcze,
- unikanie kontaktu wzrokowego,
- brak spontanicznych odpowiedzi w trakcie rozmowy.
Do stwierdzenia stanów depresyjnych niezbędne jest stwierdzenie co najmniej dwóch charakterystycznych objawów, połączonych z określonym czasem ich trwania.
Kto choruje na depresję — najczęstsze przyczyny
Choć dane statystyczne z wielu krajów wydają się jednoznacznie wskazywać na kobiety jako te, które gdy chodzi o płeć, chorują częściej na depresję niż mężczyźni, to nie jest to aż takie oczywiste. Śmiało można powiedzieć, że tego typu wyliczenia bardzo często mijają się ze stanem faktycznym. Z czego to wynika?
W pierwszej chwili można by przyznać rację wyliczeniom statystycznym. Kobiety faktycznie mogą mieć większą skłonność do zachorowania na depresję, co wynika z ich większej wrażliwości emocjonalnej oraz wahań poziomu hormonów. To drugie może dawać o sobie znać szczególnie w okresie ciąży i menopauzy. Z drugiej jednak strony, to właśnie kobiety dużo częściej zgłaszają się po pomoc do psychologa lub psychiatry, co by tłumaczyło wspomniane wcześniej wyniki statystyk.
Mężczyźni do lekarza zgłaszają się zwykle dopiero w sytuacji, gdy depresja zupełnie wyłączy ich z codziennego życia i nie pozwoli realizować osobistych oraz zawodowych celów. Nierzadko w decyzji o poproszeniu o pomoc mają udział partnerki i osoby z najbliższego otoczenia. Oznacza to, że wielu z nich pozostaje niezdiagnozowanych, a tym samym nieobjętych statystykami.
Dlatego właśnie twierdzenie, że kobiety chorują na depresję dwa razy częściej niż mężczyźni, w wielu przypadkach może mijać się z prawdą. Oznacza to, że tym bardziej warto wiedzieć jak najwięcej o tej chorobie, by w porę dostrzec jej objawy. Szczególnie u mężczyzn należących do rodziny czy przyjaciół. Dzięki temu wielu z tych, którzy dopiero zaczynają chorować, odpowiednio wcześnie zgłosi się do psychiatry po pomoc. Uniknie tym samym głębokich stanów depresyjnych.
Paweł Potempa - Psychiatra
Główne przyczyny depresji
U kogoś, kto choruje na depresję, choroba ta może mieć wiele przyczyn. Powszechnie są one klasyfikowane w kilku grupach czynników. Są to czynniki:
biologiczne — uzależnienia (alkohol, narkotyki, leki itp.), uwarunkowania genetyczne, choroby przewlekłe, zaburzone funkcjonowanie mózgu, nieprawidłowe wydzielanie hormonów, niepełnosprawność,
społeczne i ekonomiczne — sytuacja materialna, mieszkaniowa, zawodowa, osobista i szkolna,
psychologiczne — relacje partnerskie, zawodowe, rodzinne, sąsiedzkie itp., umiejętność radzenia sobie ze stresującymi i traumatycznymi wydarzeniami z dalszej i bliższej przeszłości.
Przeczytaj także: Depresja – demon XXI wieku
Na zdrowie psychiczne, w tym ogólny nastrój i poziom energii do działania, niemały wpływ mają też witaminy i minerały. Szczególnie ważna jest witamina B12, na której niedobory wrażliwy jest układ nerwowy. Dlatego warto zwrócić uwagę na rodzaj stosowanej diety i dodatkową suplementację. To jeden z pierwszych kroków, jakie powinieneś postawić, gdy zauważysz u siebie coraz większe wahania nastrojów, drażliwość i spadek energii oraz motywacji do działania. Przyczyn oczywiście może być więcej, ale tej również nie powinieneś pomijać i lekceważyć.
Jak zapobiegać depresji?
Jeśli nie cierpisz na kliniczną depresję, która wymaga pomocy medycznej, twój stan emocjonalny i psychiczny tak naprawdę jest w twoich rękach. Oznacza to, że możesz skutecznie zapobiegać stanom depresyjnym oraz ich rozwijaniu się do postaci poważnej i przewlekłej choroby. Już sama świadomość przyczyn i objawów może ci pomóc w zwracaniu uwagi na ich obecność w twoim życiu. Możesz też aktywnie wspierać swój układ nerwowy oraz hormonalny w utrzymywaniu pozytywnego nastawienia do życia.
Skuteczną pomocą okazuje się korzystanie z różnych technik radzenia sobie ze stresem. A jeśli widzisz, że nie radzisz sobie z natłokiem codziennych obowiązków, przeżyłeś traumę, pogłębiają się twoje problemy finansowe lub partnerskie, nie czekaj, aż stany depresyjne się pogłębią. Mów o tym, co cię gnębi i z pomocą bliskich szukaj realnych rozwiązań.
Komuś, kto choruje na depresję trudno zmobilizować się do najprostszych działań, dlatego nie czekaj, aż problem się pogłębi. Już teraz zadbaj o zdrowy sen, wprowadź do życia więcej aktywności fizycznej, zadbaj o zdrową, bogatą w witaminy dietę. Dbaj też o dobre relacje z innymi i na bieżąco szukaj rozwiązania problemów. Pamiętaj też, by doceniać siebie, swoje małe i duże sukcesy oraz znajdować czas na zajęcia, które sprawiają ci największą przyjemność.
Gdyby i to okazało się niewystarczające, skorzystaj z pomocy specjalisty. Doświadczony psycholog lub psychiatra pomoże ci dotrzeć do źródła depresyjnych myśli i dostosuje do tego skuteczną terapię.
