Najczęściej pojawia się niespodziewanie i wszystko dzieje się bardzo szybko. Rozmawiasz, zajmujesz się zwykłymi, codziennymi czynnościami, a już po chwili pojawia się ostry ból głowy i twoja mowa staje się bełkotliwa.
Udar mózgu, bo o nim mowa, występuje pod dwoma postaciami: udaru niedokrwiennego i krwotocznego, zwanego wylewem. Tak naprawdę każda z nich może okazać się groźna w skutkach.
Co jest przyczyną i po czym możesz rozpoznać udar mózgu?
Niedokrwienny udar mózgu
Do niedokrwiennego udaru mózgu dochodzi w sytuacji, kiedy ten ważny organ twojego ciała nie dostanie odpowiedniej ilości krwi. Jedną z przyczyn jest niedrożność tętnicy, która zaopatruje część mózgu w krew lub przepływ jest zbyt wąski, co uniemożliwia dostarczenie jej w odpowiedniej ilości.
Najczęstszym powodem jest miażdżyca, czyli odkładanie się blaszek miażdżycowych składających się głównie z cholesterolu, w ścianie naczynia krwionośnego. Ich narastanie zmniejsza światło tętnicy, aż dochodzi do całkowitego zablokowania, zwykle przez zakrzep krwi w miejscu zwężenia.
Innym powodem udaru tego rodzaju, jest zator. Dochodzi do niego w wyniku zatkania tętnicy przez skrzeplinę, która powstała w sercu. Może do niego doprowadzić też fragment pękniętej blaszki miażdżycowej, które do tętnicy mózgowej docierają wraz z prądem krwi.
Zdarza się też, że do udrożnienia tętnicy dojdzie samoczynnie, zanim w mózgu powstaną nieodwracalne zmiany. To napad przemijającego niedokrwienia mózgu, czyli tak zwany niedoszły udar. Nie powinieneś go lekceważyć, tylko zgłosić się do lekarza na konsultację.
Krwotoczny udar mózgu
Podczas, gdy do niedokrwiennego udaru mózgu dochodzi w ok. 80% przypadków, to pozostałą część zajmuje wylew, czyli krwotoczny udar mózgu. Jest on wynikiem pęknięcia ściany tętnicy mózgowej i rozlania się krwi poza nią, na obszar, w którym owa tętnica się znajduje. Gdy zalana zostaje tkanka nerwowa, wzrasta ciśnienie, co zaburza czynność całego mózgu.
Do udaru krwotocznego może dojść wewnątrz mózgu (krwotok śródmózgowy) oraz na powierzchni mózgu (krwotok podpajęczynówkowy).
Jak rozpoznać udar mózgu?
Wiele zależy od tego, która część mózgu ulegnie uszkodzeniu. Również rozmiar nie do końca ma na to wpływ, a bardziej miejsce, w którym doszło do udaru. Im ważniejsze ośrodki mózgu zostały nim dotknięte, tym bardziej poważne mogą być następstwa.
Dla bezpieczeństwa własnego i innych, powinieneś znać przynajmniej te objawy, które występują najczęściej. Dzięki temu będziesz mógł odpowiednio wcześnie wezwać pomoc medyczną i zapobiec większym skutkom udaru.
Najczęstsze objawy (mogą różnić się w zależności od rodzaju udaru), po których będziesz mógł rozpoznać udar mózgu, to:
- silny i nagły ból głowy,
- zaburzenia widzenia, w tym widzenie podwójne, z ograniczonym polem, aż do całkowitej utraty wzroku w jednym oku,
- opadnięcie kącika ust po jednej stronie, wynikające z osłabienia mięśni twarzy,
- jednostronny niedowład kończyny dolnej, górnej lub obu,
- uczucie drętwienia obejmujące cały obszar połowy ciała lub tylko jej część,
- trudność w połykaniu i mówieniu z powodu osłabienia mięśni gardła i języka,
- niewyraźna, bełkotliwa mowa,
- zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów,
- przy rozległym udarze mowa jest nieskładna, brak jest świadomości miejsca i tego, co się dzieje, aż do całkowitej utraty przytomności.
Gdy zauważysz objawy udaru mózgu – co robić?
W przypadku udaru, czas to życie, ponieważ liczy się tu każda sekunda. Komórki mózgowe zaczyna obumierać po czterech minutach od momentu wystąpienia udaru. Im później chory otrzyma pomoc medyczną, tym mniejsze ma szanse na powrót do pełnego zdrowia.
Dlatego od razu, gdy tylko rozpoznasz udar mózgu, zadzwoń po pogotowie. Również wtedy, gdy doszło do przemijającego niedokrwienia mózgu, ponieważ najczęściej pojawia się on na kilka godzin lub dni przed udarem właściwym.
Rokowania u każdego mogą być inne, bo każdy udar jest inny. Wiele zależy od plastyczności mózgu i rehabilitacji.
