Wątroba to jeden z najważniejszych narządów w organizmie człowieka. Pełni ona cztery bardzo istotne funkcje, do których należy: detoksykacyjna, metaboliczna, filtracyjna oraz magazynująca. Wątroba aktywnie uczestniczy w procesie trawienia oraz termoregulacji, a także pozbywania się toksyn przez organizm. Należy pamiętać, że zbyt późne rozpoznanie schorzenia wątroby może grozić nawet śmiercią.
Choroby wątroby związane są z jej niewydolnością, czyli klasyfikuje się je na dwie kategorie: przewlekłą, a także ostrą. Pierwsza z nich charakteryzuje się przede wszystkim stopniowym pogarszaniem stanu zdrowia, co może w konsekwencji prowadzić nawet do uszkodzenia układu nerwowego oraz osoczowego zaburzenia krzepnięcia. Ostra niewydolność wątroby przejawia się podobnymi objawami, jednak jest potencjalnie odwracalnym schorzeniem. Poniżej prezentujemy przegląd najczęściej występujących chorób wątroby
Choroby wątroby – marskość wątroby
Najczęściej diagnozowaną przewlekłą chorobą jest marskość wątroby. Cechuje się ona przede wszystkim rozrostem tkanki w zniszczonych miejscach elementów miąższowych, prowadzących do niewydolności wątroby. Na ogół rozwija się dość powoli, a jej powstaniu sprzyja między innymi nadmierne nadużywanie alkoholu.
Objawy – marskość wątroby
W trakcie rozwoju tego rodzaju schorzenia, pojawiają się takie objawy jak:
- Utrata apetytu
- Nudności
- Spadek masy ciała
- Bóle brzucha
- Ginekomastia
- Wodobrzusze
- Powiększenie śledziony
W wypadku zaawansowanej choroby, głównymi objawami mogą być:
- Wybroczyny
- Krwawienia
- Żółtaczka
- Swędzenia skóry
Choroby wątroby – wirusowe zapalenie wątroby
Wirusowe zapalenie wątroby (WZW) to ostra choroba zakaźna, która charakteryzuje się uszkodzeniem tego narządu. Wywołują ją najczęściej wirusy zapalenia wątroby, do których zalicza się zapalenie wątroby typu A, wirus zapalenia wątroby typu B, wirus zapalenia wątroby typu C, a także dalsze typy jak D i E.
Objawy – wirusowe zapalenie wątroby
Do najbardziej typowych objawów zapalenia wątroby typu A należą przede wszystkim męczliwość, bóle brzucha, wymioty, nudności, a także bóle mięśni i stawów. Dodatkowo może również pojawić się żółtaczka i świąd skóry. Objawami zakażenia wirusem typu B jest przede wszystkim żółtaczka, która jednak nie zdarza się u każdego pacjenta. Może pojawić się również szereg objawów, które przypominają grypę oraz zatrucie pokarmowe. Wirusowe zapalenie wątroby typu C często występuje bezobjawowo, a jedynym możliwym objawem jest niewielkie powiększenie tego narządu.
Choroby wątroby – alkoholowe uszkodzenie wątroby
Wątroba to narząd, który również metabolizuje alkohol. W czasie tego procesu powstają związki, które mają działanie toksyczne na narząd. Granice, od której alkohol wykazuje toksyczne działanie na wątrobę zależne są od takich czynników, takich jak przebyte choroby, stan odżywienia czy chociażby płeć. Należy pamiętać, że przewlekłe oraz nadmierne spożywanie alkoholu może być przyczyną stłuszczenia wątroby.
Może mieć ono charakter odwracalny – należy wtedy całkowicie przestać spożywać alkohol oraz oszczędzać wątrobę.
Choroby wątroby – polekowe uszkodzenie wątroby
Zatrucie lekami może prowadzić do ostrej niewydolności tego narządu, z racji tego, że jest on odpowiedzialny za metabolizm większości lekarstw. Działanie toksyczne może nastąpić po spożyciu zbyt dużej dawki leku w postaci działania niepożądanego lub jako reakcji alergicznej.
Leczenie rozpoczyna się przede wszystkim od natychmiastowego zaprzestania terapii lekami odpowiedzialnymi za wystąpienie schorzenia wątroby.
Choroby wątroby – rak wątroby
Objawy raka wątroby pojawiają się bardzo późno i zwykle już w znacznie zaawansowanym stadium, gdzie mowa o raku wątrobowokomórkowym. Chory zazwyczaj zaczyna odczuwać ból z prawej strony pod żebrami, może wystąpić również gorączka, bądź brak apetytu, a także znaczny ubytek wagi. Dodatkowo pojawia się również wodobrzusze, czyli znaczne i szybkie powiększenie się obwodu brzucha. Przy raku wątroby mogą wystąpić również obrzęki nóg, a także zażółcenia skóry czy krwawienie z przewodu pokarmowego.
Choroby wątroby – autoimmunologiczne zapalenie wątroby
Autoimmunologiczne zapalenie wątroby, czyli w skrócie AZS spowodowane jest atakiem komórek układu odpornościowego na komórki wątroby. Do objawów można zaliczyć między innymi bóle oraz uczucie ciężaru pod żebrami z prawej strony, jak również wzdęcia, a także zaburzenia łaknienia i świąd skóry. W przypadku tego rodzaju schorzenia, stosuje się leczenie immunologiczne.
Powyższe choroby to jedynie nieznaczna część, która występuje w wypadku schorzeń wątroby. Chorób związanych z tym narządem jest wiele więcej, dlatego z pewnością nie należy zaniedbywać profilaktyki i jak najszybciej udać się do specjalisty.
Kiedy należy udać się do hepatologa?
Hepatolog zajmuje się fizjologią oraz zdrowiem wątroby, woreczka żółciowego, a także dróg żółciowych. Diagnozuje on i leczy schorzenia struktur tego rodzaju. Do obowiązków specjalisty należy najczęściej rozpoznanie, różnicowanie i leczenie różnych typów wirusowego zapalenia wątroby oraz diagnostyka i terapia schorzeń wątroby o charakterze zapalnym lub nowotworowym, metabolicznym czy pasożytniczym. Hepatolog zajmuje się także pobieraniem tkanek do badań oraz ich wysyłką do laboratorium, a także integracją otrzymanych wyników.
Na wizytę do hepatologa należy udać się w wypadku:
- Nadużywania alkoholu
- Wyczuwania guzów pod żebrami po prawej stronie brzucha
- Bólów i dolegliwości po prawej stronie brzucha lub w okolicach środkowego nadbrzusza
- Zażółcenia skóry oraz białkówek oczu
- Kiedy w rodzinie bywały incydenty dotyczące chorób wątroby, woreczka żółciowego i dróg żółciowych
- Zażywania dużej ilości leków przez długi czas, które mogłyby działać uszkadzająco na wątrobę
Jak często należy umawiać się na wizyty do hepatologa?
W wypadku problemu alkoholowego pacjenta, wizyty profilaktyczne oraz kontrolne powinny odbywać się co najmniej raz w roku. Pacjenci, którzy leczą schorzenia wątroby, woreczka żółciowego, jak również dróg żółciowych powinni prowadzić harmonogram wizyt z hepatologiem. Warto wziąć pod uwagę, że spotkania powinny być również zagęszczone, jeśli w najbliższym czasie pacjent udaje się na zabieg operacyjny lub w stanach ostrych zapaleń wątroby, woreczka czy też dróg żółciowych oraz w czasie pooperacyjnym.
Jak przygotować się do wizyty u hepatologa?
Przede wszystkim należy zabrać ze sobą dokumentację medyczną. Hepatolog w Będzinie z pewnością na początku przeprowadzi wywiad lekarski na temat stosowanej diety, a także ilości oraz częstości wypijanego alkoholu. Lekarz powinien zapytać również o przypadki chorób wątroby oraz dróg żółciowych w rodzinie. Hepatolodzy zlecają często badania takie jak USG jamy brzusznej, gastroskopia czy kolonoskopia.
